Zastosowanie lasera diodowego…

Zastosowanie lasera diodowego o długości fali 980 nm w procedurze wybielania zębów oraz eliminacji  nadwrażliwości zębiny

Często widywany w mediach wizerunek osoby odsłaniającej w uśmiechu piękne białe zęby stał się wizytówką człowieka sukcesu i przyczynił się do coraz większego zainteresowania nowoczesnymi metodami wybielania zębów. Dostępność na rynku różnorodnych środków wybielających i wielość sposobów ich stosowania stwarzają możliwość dokonania najkorzystniejszego wyboru, a także nasuwają wiele pytań i wątpliwości odnośnie do ich skuteczności i bezpieczeństwa [1].

Naturalny kolor zębów

Według definicji przytaczanej przez wielu autorów naturalny kolor zębów jest efektem rozproszonego odbicia wewnętrznego koloru zębiny, który prześwieca przez przezierną, powierzchniową warstwę szkliwa [2, 3, 4].

W literaturze [5] zawarty jest ogólny podział przebarwień tkanek zębowych według Pindborga. Według jego teorii w zależności od umiejscowienia chromogenów przebarwienia dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne.

Przebarwienia wewnętrzne

Przebarwienia wewnętrzne występują wtedy, gdy naturalny odcień zębów jest zmieniony poprzez obecność wewnątrz tkanek zęba mocno zabarwionych obszarów. Ten typ przebarwień jest wynikiem zmian strukturalnych tkanek twardych zęba (ich składu chemicznego lub grubości) i powstaje w okresie tworzenia się zawiązków zębów lub po ich wyrznięciu się i całkowitym uformowaniu [6]. Przebarwienia zewnętrzne są wynikiem adsorpcji i wbudowywania chromogenów w strukturę osłonki nabytej pokrywającej ząb i przyczyniają się głównie do miejscowego przebarwienia osłonki, a w mniejszym stopniu do ogólnego koloru zęba [6, 7].

Addy i wsp. [8] podkreślali również, że kolor przebarwień zewnętrznych jest zbliżony do koloru spożywanych napojów. Na podstawie badań autorzy udowodnili również, że żółtawe w pierwszej fazie przebarwienia w rejonach ścian stycznych i brzegów dziąseł wraz z upływem czasu mogą zmieniać barwę na ciemniejszą, co związane jest z pochodzeniem bakteryjnym tego typu przebarwień, a ich coraz ciemniejszy kolor jest wynikiem denaturacji białek [9].

Metody wybielania zębów

Ogólnie metody wybielania zębów dzieli się na: wybielanie profesjonalne przeprowadzane przez lekarza dentystę w gabinecie stomatologicznym; wybielanie przeprowadzane przez pacjenta w domu, pod nadzorem lekarza dentysty; wybielanie bez kontroli lekarza dentysty [10]. Metody te różnią się koncentracją substancji czynnej zawartej w preparacie wybielającym. W obecnych na rynku preparatach wybielających najczęściej stosowaną substancją aktywną jest nadtlenek wodoru [11].

W naszej pracy przedstawiony został zabieg wybielania zębów przeprowadzany za pomocą dodatkowej aktywacji cieplnej i świetlnej. Jedną z tego typu metod jest wykorzystanie wysoko intensywnego światła laserowego.

Opis przypadku

Do poradni stomatologicznej Ortodent w Kościanie zgłosił się pacjent w wieku 45 lat w celu rozjaśnienia koloru zębów, przebarwionych m.in. na skutek palenia papierosów. Po przeprowadzonym wywiadzie oraz badaniu klinicznym, uzupełnionym o wykonanie zdjęcia pantomograficznego, nie stwierdzono żadnych przeciwwskazań do zabiegu. W związku ze zgłaszanymi przez pacjenta epizodami nadwrażliwości zębów został on poinformowany o wszystkich możliwych powikłaniach dotyczących procedury wybielającej, w tym o zwiększeniu stopnia nadwrażliwości zębów.

W pierwszej części zabiegu wykonano dokumentację fotograficzną, ustalono kolor wyjściowy zębów – 5B Ivoclar (fot. 1), a także przeprowadzono skaling oraz polerowanie zębów. W drugim etapie przeprowadzono zabieg znoszenia nadwrażliwości zębiny za pomocą lasera diodowego SmartM (Lasotronix, Polska) o długości fali 635 nm i mocy 60 mW z założonym szklanym aplikatorem soczewkowym o średnicy 14 mm. W kolejnym etapie zabezpieczono tkanki miękkie poprzez aplikację płynnego koferdamu Opal Dam oraz wymieszano i nałożono preparat wybielający (fot. 2) Opalescence Xtra Boost, który następnie umieszczono na zębach, aktywując go laserem diodowym SMARTm (Lasotronix), z zastosowaniem szklanego aplikatora łukowego (fot. 3). W ustawieniach lasera wybrano procedurę wybielania: długość fali 980 nm, moc 4 W, praca ciągła (CW), 30 s  na każdy kwadrant z odległości ok. 5 mm od naświetlanej powierzchni zębów (fot. 4). Po tym czasie preparat zmieszano i pozostawiono na powierzchni zębów na 5 minut, a więc 3-krotnie krócej niż wskazują zalecenia producenta.

Wybielanie, od momentu naświetlania światłem lasera do momentu usunięcia preparatu wybielającego, trwało ok. 7 minut. Po zakończeniu zabiegu ponownie wykonano procedurę nietermicznego leczenia nadwrażliwości zębiny poprzez naświetlanie zębów laserem o długości fali 635 nm. W ostatnim etapie dokonano pomiaru koloru wyjściowego (4A, Ivoclar) (fot. 5). Efekt ostateczny był satysfakcjonujący zarówno dla lekarza, jak i pacjenta.

Podsumowanie

Grzech-Leśniak [12] podkreśla, że właściwe przygotowanie pacjenta, analiza przypadku klinicznego, przestrzeganie protokołu zabiegowego, użycie specjalnych dedykowanych środków wybielających, a także zastosowanie odpowiednich parametrów wiązki światła laserowego pozwalają przeprowadzić procedurę wybielania w sposób przewidywalny, efektywny oraz bezpieczny.

Moosavi i wsp. [13] badali związek niskoenergetycznego promieniowania laserowego z możliwością wystąpienia nadwrażliwości zębiny podczas zabiegu wybielania zębów w gabinecie stomatologicznym. U części pacjentów po zabiegu wybielania zębów autorzy stosowali procedurę znoszenia nadwrażliwości zębiny, wykorzystując laser diodowy o następujących parametrach: 660 nm, 200 mW, 15 s, 12 J/cm2. Wykazali, że zastosowanie niskoenergetycznego promieniowania laserowego zmniejsza dolegliwości bólowe u pacjentów poddawanych zabiegowi wybielania zębów.

Jak podaje Ontiveros [14], w warunkach in vitro badano różne typy laserów, mogące być wykorzystane w wybielaniu zębów (argonowe, CO2, diodowe, KTP); w niektórych badaniach wykazano poprawę efektów wybielania, podczas gdy w innych nie stwierdzono znaczącej skuteczności. Autor podkreślał także, iż powszechny niepokój związany ze stosowaniem laserów do wybielania może wynikać z potencjalnego uszkadzania miazgi na skutek wzrostu jej temperatury.

U naszego pacjenta uzyskano satysfakcjonujący efekt wybielający, stosując laser diodowy o długości fali 980 nm i mocy 4 W. Na wizycie kontrolnej przeprowadzonej 24 h po zabiegu pacjent zgłaszał nadwrażliwość na poziomie 3 w 10-stopniowej skali VAS. Wizyta kontrolna przeprowadzona po tygodniu wykazała brak nadwrażliwości wybielanych zębów.

Piśmiennictwo:

1. Skośkiewicz-Malinowska K.: Trudności i powikłania w wybielaniu zębów. „Dent med probl.” 2006; 43(1): 127-133.

2. Janicki M., Morawski D.: Trójwymiarowa natura koloru oraz czynniki wpływające na jego dobór „Stomat Współczesna”. 2001; 1: 8-12.

3. O’Brien W.J.: Double laser effect and other optical phenomena related to aesthetic. „Dent Clin North Am.” 1985; 29: 667-672.

4. O’Brien W.J. et al.:Color differences coefficient of body-opaque double layers. „Intl J Prosthod.” 1994; 7: 56-61.

5. Sproul R.C.: Colour matching in dentistry. The three dimensional nature of colour. „J Prosthet Dent.” 1973; 29: 416-423.

6. Gibb R.D. et al.: Demographic variables and tooth color: evidence from twelve randomized clinical trials (abs). „J Dent Res.” 2001; 80: 151-155.

7. Kwiatkowska A., Strużycka I., Mielczarek A.: Współczesne metody wybielania zębów z żywą miazgą – przegląd piśmiennictwa. „Borgis – Nowa Stomatologia”. 2003; 4: 195-198.

8. Addy M. et al.: Extrinsic tooth discoloration by metals and chlorhexidine. 1.Surface protein denaturation or dietary precipitation? „Br Dent J.” 1985; 159: 281-285.

9. Addy M., Moran J.: Mechanism of stain formation on teeth, in particular associated with metal ions and antiseptics. „Adv Dent. Res.” 1995; 9: 450-456.

10. Pawlik A., Charciarek U.: Gdy pacjent poprosi o hollywoodzki uśmiech. „Twój Przegląd Stomat.” 2005; 1(2): 14-18.

11. Dahl J.E., Pallesen U.:Tooth bleaching – a critical review of the biological aspects. „Crit Rev Oral Biol Med.” 2003; 14 (4): 292-304.

12. Grzech-Leśniak K.: Wykorzystanie lasera diodowego w procedurze wybielania zębów z nadwrażliwością zębiny. „Magazyn Stomat.” 2015; 6: 59- 64.

13. Moosavi H., Arjmand N., Ahrari F. et al.: Effect of low-level laser therapy on tooth sensitivity induced by in-office bleaching. „Lasers Med Sci.” 2016; 10 [Epub ahead of print].

14. Ontiveros J.C.: Wybielanie zębów z żywą miazgą w gabinecie z użyciem światła. „Stomat estet.” 2012; 8(3): 188-198.

The use of diode laser with a wavelength of 980 nm in the tooth whitening procedure and elimination of dentin hypersensitivity

Autorzy:

dr n. med. Rafał Flieger
Praktyka Implantologiczna, Kościan
lek. stom. Jacek Matys
Praktyka Stomatologiczna, Wschowa

Streszczenie:
Ogólnie metody wybielania zębów dzieli się na: wybielanie profesjonalne przeprowadzane przez lekarza dentystę w gabinecie stomatologicznym; wybielanie przeprowadzane przez pacjenta w domu, pod nadzorem lekarza dentysty; wybielanie bez kontroli lekarza dentysty. Wymienione metody różnią się koncentracją substancji czynnej zawartej w preparacie wybielającym.

W pracy przedstawiony został zabieg wybielania zębów przeprowadzany za pomocą dodatkowej aktywacji cieplnej i świetlnej z wykorzystaniem wysoko intensywnego światła laserowego.

Summary:
In general, the methods of teeth whitening are divided into: professional whitening performed by a dentist in the dental office; whitening carried out by the patient at home, under the supervision of a dentist; whitening without the control of a dentist. These methods differ in the concentration of the active substance in the bleaching material.

In this article, the procedure of teeth whitening performed by additional activation of heat and light from the use of highly intense laser light has been presented.