Brodawczak płaskonabłonkowy podniebienia miękkiego…

Brodawczak płaskonabłonkowy podniebienia miękkiego – leczenie chirurgiczne przy użyciu lasera diodowego. Opis przypadku

Brodawczak płaskonabłonkowy (squamous papilloma)

Brodawczak płaskonabłonkowy (squamous papilloma) jest częstą zmianą chorobową błony śluzowej jamy ustnej [1]. Najczęstszą lokalizacją (20%) jest błona śluzowa podniebienia miękkiego (w tym języczka), jednak może również występować na podniebieniu twardym, języku oraz w obszarze przejściowym czerwieni wargowej [1]. Klinicznie zmiana przyjmuje obraz uszypułowanego lub bezszypułowego tworu koloru białego do czerwonego [1]. Występuje zarówno u kobiet, jak i mężczyzn [1, 2]. Brodawczaki tradycyjnie dzielone są na dwa typy: pojedyncze odosobnione i mnogie nawracające. Pojedyncze można znaleźć w jamie ustnej osoby dorosłej, natomiast mnogie w większości znajdują się w kompleksie tchawiczo-laryngologicznym dzieci oraz u osób zakażonych wirusem HIV [3-5].

Etiologia zmiany nie jest dokładnie poznana. Brodawczak płaskonabłonkowy może powstać w wyniku działania czynnika traumatyzującego, jak również towarzyszyć zakażeniom wirusem HPV (ludzki wirus brodawczaka,  human papillomavirus), dokładniej typami 6, 11 i 16 (w 50% przypadków) [6-8]. Wśród innych czynników promujących wymienia się: palenie, współistniejące zakażenia, niedobory żywieniowe oraz zmiany hormonalne [4]. Teoria łącząca brodawczaka z HPV zakłada, że wirus jest zdolny do inwazji jąder komórkowych w warstwie kolczystej nabłonka, powodując szereg zmian proliferacyjnych [6, 9].

Brodawczaki płaskonabłonkowe są zmianami asymptomatycznymi, niezłośliwymi, które należy różnicować z nowotworami, zmianami przerostowymi oraz kłykcinami kończystymi [6, 10].

Brodawczak płaskonabłonkowy – opis przypadku

Pacjent, 36 lat, zgłosił się na konsultację chirurgiczną dotyczącą zmiany na podniebieniu. Obraz kliniczny przedstawiał kulisty twór na grubej szypule, o kolorze zbliżonym do niezmienionej błony śluzowej podniebienia, z ciemniejszą czerwoną obwódką, o średnicy około 0,5 cm (fot. 1). Zmiana znajdowała się na podniebieniu miękkim, po prawej stronie od linii pośrodkowej ciała. W wywiadzie chorobowym pacjent podawał zaobserwowanie zmiany około miesiąc przed wizytą. Zmiana nie zmniejszyła się, co skłoniło go do konsultacji specjalistycznej. Pacjent nie podawał żadnych chorób ogólnych ani przebytych niedawno infekcji. Zalecono usunięcie zmiany i badanie histopatologiczne.

Za najlepszą metodę leczenia uznano laserową biopsję zmiany za pomocą lasera diodowego SmartM Pro (Lasotronix, Polska) z użyciem następujących ustawień: moc 6 W, długość fali 980 nm, czas impulsu 100 μs, czas przerwy 100 μs, tryb pracy PW (fot. 2, 3). Zabieg wykonano w znieczuleniu nasiękowym Citocartin® 200 (40 mg + 0,005 mg)/ml (Molteni Stomat Sp. z o.o., Polska).

Zmianę usunięto laserem, odcinając szypułę u podstawy. Zastosowanie lasera diodowego pozwoliło na otrzymanie natychmiastowej hemostazy, bez konieczności zakładania szwów (fot. 4-11).

Po zabiegu wycinek umieszczono w roztworze 10-proc. formaliny i przesłano do laboratorium zakładu patomorfologii (fot. 12). Badanie histopatologiczne potwierdziło rozpoznanie brodawczaka płaskonabłonkowego.

Pacjent otrzymał zalecenie stosowania płukanek ustnych na bazie 0,2-proc. chlorheksydyny 3 razy dziennie przez 7 dni. Wizyta kontrolna po 24 h wykazała prawidłowe gojenie rany, a następna, po 14 dniach całkowite wygojenie przez ziarninowanie. Pacjent w trakcie i po tym okresie nie podawał żadnych dolegliwości bólowych.

Podsumowanie

Obecnie dostępne są szczepionki skierowane przeciwko HPV, które ostatecznie zmniejszają wpływ wirusa na zdrowie ludzi [11], Cervarix i Gardasil. Zapewniają ochronę przed typami 6, 11, 16, 18 HPV. Obie są zdolne do wytworzenia silnej immunologicznej odpowiedzi humoralnej – są znacznie bardziej skuteczne niż poziomy przeciwciał, które mogą być nabyte w przebiegu przebytej infekcji [12]. Jednak w przypadku wytworzenia brodawczaka płaskonabłonkowego na powierzchni błony śluzowej leczeniem z wyboru jest usunięcie zmiany metodą tradycyjną (skalpel) lub ablacją laserową. Inne metody obejmują elektroskalpel, kriochirurgię lub zastrzyki z interferonu [3, 13-15]. Nawroty są rzadkością, z wyjątkiem zmian u pacjentów zakażonych wirusem ludzkiego niedoboru odporności wirusów (HIV) oraz mnogich brodawczaków występujących u dzieci [3-5]. Próbka wyciętej zmiany powinna zostać wysłana do badania histopatologicznego w celu potwierdzenia pierwotnego rozpoznania.

Główną wadą stosowania lasera diodowego jest gojenie tkanki przez ziarninowanie, a w związku z tym dłuższe niż przy użyciu metod konwencjonalnych, jednak zalety chirurgii laserowej nadal przewyższają metody tradycyjne w wielu aspektach. Zabieg laserowy pozwala na zmniejszenie krwawienia (lepsza hemostaza), a tym samym brak konieczności szycia, gwarantuje precyzję cięcia, utrzymanie sterylnych warunków, mniejsze prawdopodobieństwo infekcji, pozwala na zmniejszenie dawki środka znieczulającego, poprawia gojenie ran, charakteryzuje go także brak blizn oraz krótszy czas pracy [16, 17]. Pacjenci natomiast podają większy komfort oraz mniejszy ból pooperacyjny, co zwiększa zainteresowanie zabiegami chirurgicznymi z zastosowaniem laserów.

Piśmiennictwo:

1. Abbey L.M., Page D.G., Sawyer D.R.: The clinical and histopathological features of a series of 464 oral squamous cell papillomas. „Oral Surg Oral Med Oral Pathol.” 1980, 49: 419-28.

2. Neville B.W., Damm D.D., Allen C.M. et al.: Oral and maxillofacial pathology. Edycja 2. Philadelphia, USA. Saunders; 2002, 316-7, 441.

3. Shafer W.G., Hine K.H., Levy B.M.: Oral cavity benign and malign tumors [w:] „A Textbook of Oral Pathology”, Philadelphia, USA: Saunders, 1983, 80-2.

4. Carneiro T.E., Marinho S.A., Verli F.D. et al.: Oral squamous papilloma: clinical, histologic and immunohistochemical analyses. „J Oral Sci” 2009; 51:367-72.

5. Jaju P.P., Suvarna P.V., Desai R.S.: Squamous papilloma: case report and review of literature. „Int J Oral Sci.” 2010; 2:222-5.

6. Syrjanen S., Puranen M.: Human papillomavirus infections in children: the potential role of maternal transmission. „Critical Rev Oral Biol Med.” 2000, 11: 259-74.

7. Yoshpe N.S.: Oral and laryngeal papilloma: a pediatric manifestation of sexually transmitted disease? „Int J Pediatric Otorhinolaryngol.” 1995, 31: 77- 83.

8. Robert E.M., Diane S.: Oral and maxillofacial pathology: a rationale for diagnosis and treatment. New Malden: Qunitessence publishing Co, 2003: 261-2.

9. Eversole L.R.: Papillary lesions of the oral cavity: relationship to human papillomaviruses. „J Calif Dent Assoc.” 2000, 28: 922-7.

10. Flint P.W., Haughey B.H., Lund V.J. et al.: Benign neoplasms. [w:] „Cummings Otolaryngology — Head and Neck Surgery”, ElsevierMosby, Philadelphia, USA, Edycja 5, 2010.

11. Campisi G., Giovannelli L.: Controversies surrounding human papilloma virus infection, head & neck vs oral cancer, implications for prophylaxis and treatment. „Head Neck Oncol.” 2009: 1(8).

12. Mannarini L., Kratochvil V., Calabrese L. et al.: Human papilloma virus (HPV) in head and neck region: review of literature. „Acta Otorhino-laryngol Ital.” 2009, 29:119-26.

13. Abou-Elhamd K.E.A., Yaqouby M.: Soft palate papilloma: A report of 4 cases with review of literature. „The Saudi Journal of Otorhinolaryngology Head and Neck.” 2010, 12(1): 26-8.

14. Cabov T., Macan D., Manojlovic S. et al.: Oral inverted ductal papilloma. „Br J Oral Maxillofac Surg.” 2004, 42: 75-7.

15. Sahin U., Tayyar S., Ercan D. et al.: Combination of surgical excision and interferon alpha-2a treatment in squamous cell papilloma with extensive oral involvement. „Dicle Med J.” 2010, 37(3): 287-90.

16. Fekrazad R., Chiniforoush N.: One visit providing desirable smile by laser application. „J Lasers Med Sci.” 2014, 5(1): 47-50.

17. Matys J., Dominiak M.: Assessment of pain during uncovering implants with Er:YAG laser. „Implantol Stomatol.” 2014, 5(2): 52-4.

Squamous papilloma of the soft palate – surgical treatment with diode laser. A case report

Autorzy:

lek. med. Katarzyna Świder, lek. stom. Jacek Matys
Praktyka Stomatologiczna, Wschowa

dr n. med. Rafał Flieger
Praktyka Implantologiczna, Kościan

Streszczenie:

Brodawczak płaskonabłonkowy jest łagodną zmianą błon śluzowych powstałą w wyniku rozrostu warstwy kolczystej nabłonka. Brodawczaki można podzielić na dwa typy: pojedyncze odosobnione i mnogie nawracające. Etiologia tych zmian nie jest do końca wyjaśniona. W leczeniu można posłużyć się skalpelem, ablacją laserową, elektroskalpelem, kriochirurgią lub metodą wstrzykiwania interferonu. Przedstawiamy przypadek pacjenta, u którego doszło do powstania brodawczaka na podniebieniu miękkim. Zmiana została usunięta za pomocą lasera diodowego. W artykule opisano zalety tej metody.

Summary:

Squamous papilloma is a benign lesion of the mucous membranes resulting from the growth of the squamous layer of the epithelium. Papillomas can be divided into two types: isolated-solitary and multiple-recurring. The etiology of the lesions are not fully known. Scalpel, laser ablation, electroscalpel, cryosurgery or interferon injection, can be used in the treatment. We present a case of a patient who acquired papilloma on the soft palate. The lesion was removed using a diode laser. The article describes the advantages of this method.