Czy antybiotyk pomaga na zapalenie miazgi zęba?

Ostry, przenikliwy, niespodziewany ból zęba po zjedzeniu słodkiej lub zimnej potrawy jest jednym z charakterystycznych objawów zapalenie miazgi zęba. Jakie są przyczyny bólu i czemu w momencie wystąpienia reakcji bólowej należy natychmiast skontaktować się z kliniką stomatologiczną? Na czym polega zapalenie miazgi zęba i czy leczenie wymaga podania antybiotyku? Zapraszamy po odpowiedzi na powyższe pytania do dalszej części artykułu.

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Jaką funkcję pełni miazga zęba?

Miazga to tkanka wewnętrzna wypełniająca komorę zęba, a charakteryzująca się bogatym unerwieniem i unaczynieniem. Przez system kanałów miazga łączy się z przyzębiem. Główną funkcją miazgi jest transportowanie wartości odżywczych i tlenu do zęba oraz stała kontrola poziomu minerałów. Duża czułość miazgi na bodźce pozwala na szybkie przekazywanie do mózgu informacji o toczących się stanach zapalnych w obrębie zęba oraz na błyskawiczne uruchomienie procesów obronnych i naprawczych.

Co to jest zapalenie miazgi zęba?

Silna reakcja bólowa w obrębie zęba jest formą reakcji ostrzegawczej ze strony organizmu, że w danym miejscu ciała dzieją się niepokojące, zagrażające życiu lub zdrowiu procesy chorobowe.

Zapalenie miazgi zęba to silna odpowiedź obronna organizmu na uszkodzenie w obrębie komory zęba lub jego kanałów.

Możliwe przyczyny zapalenia miazgi zęba

Najczęstszą przyczyną zapalenia miazgi zęba jest ubytek wywołany próchnicą.

Miazga zęba toleruje temperaturę w zakresie od 24 do 42 stopni. Jeśli z jakiegoś powodu tkanka wewnętrzna zęba zostanie narażona na dotyk (poprzez odsłonięcie) lub zmianę temperatury, następuje reakcja obronna i silny ból.

Oprócz zaawansowanych zmian próchnicznych, powodem wystąpienia zapalenia miazgi zęba może być:

• odsłonięcie szyjek przyzębowych spowodowane zbyt intensywnym lub nieprawidłowym szczotkowaniem zębów
• pęknięcie szkliwa
• uraz zęba w wyniku wypadku
• bulimia
• bruksizm (zgrzytaniem zębów)
• niewłaściwa terapia zachowawcza lub protetyczna
• dieta wypełniona słodyczami, sokami owocowymi i napojami gazowanymi

Objawy zapalenia miazgi zęba

Typowymi oznakami toczących się procesów zapalnych w obrębie miazgi są:

• reakcja bólowa
• zaczerwienienie
• opuchlizna
• odczucie wzmożonego ciepła
• zaburzenie funkcji zęba

W zaawansowanym stanie zapalnym występują również:

• osłabienie
• gorączka
• bóle głowy

Należy zaznaczy, iż zapalenie miazgi zęba odbywa się wieloetapowo. Pierwszym sygnałem informacyjnym jest nagły, niespodziewany, ostry epizod bólowy. Wywołany jest przeważnie przez zbyt ciepły, zimny lub słodki pokarm. Stan ten może trwać z przerwami jeden lub dwa dni.

Bardzo ważne jest, by udać się na konsultację stomatologiczną natychmiast po wystąpieniu pierwszych odczuć bólowych, gdyż zwlekanie z decyzją z pewnością doprowadzi do zmian nie pozwalających się już odwrócić.

Zlekceważenie pierwszych bodźców bólowych prowadzi do kolejnego etapu zapalenia miazgi zęba: do silnego, stałego, pulsującego lub ćmiącego stanu bólowego.

Ból występuje na tym etapie wskutek leżenia na niewłaściwej stronie ciała, przy próbach ugryzienia chorym zębem, w porach wieczornych, przy jedzeniu ciepłych/zimnych potraw, przy przypadkowym dotyku.

Jeśli pacjent zlekceważy ten stan chorobowy miazgi, może dojść do utraty żywotności całego zęba, gdyż w obrębie zainfekowanej tkanki toczą się już masywne zmiany martwicze.

Potencjalne powikłania po zapaleniu miazgi zęba

Nieleczony w odpowiedni czasie stan zapalny miazgi prowadzi do niekontrolowanego rozszerzenia się infekcji bakteryjnej na sąsiadujące tkanki w obrębie chorego zęba.

Proces chorobowy obejmuje stopniowo i nieuchronnie kanały zębowe i okolice okołowierzchołkowe.

Wskutek degeneracji żywej tkanki miazgi przez bakterie beztlenowe może dojść do powstania martwicy, rozpadu gnilnego i wytworzenia się zgorzeli.

Agresywne w ekspansji bakterie beztlenowe silnie się namnażają i infekują okoliczne, zdrowe tkanki. Reakcjom gnilnym z udziałem beztlenowców towarzyszy nieprzyjemny zapach z ust spowodowany skumulowanymi gazami o pochodzeniu amoniakalnym i siarkowodorowym. Gazy nie mogąc znaleźć ujścia na zewnątrz tworzą ciśnienie pomagające rozprzestrzenić się bakteriom dalej w głąb jamy ustnej i powodując ogromny dyskomfort bólowy dla pacjenta.

Innym powikłaniem towarzyszącym nieleczonym na czas infekcjom miazgi zębowej są ropnie.

Ropień to zamknięta, płynna masa złożona z bakterii oraz z komórek wytworzonych przez układ odpornościowy. Nie mogąc znaleźć ujścia, wywołują silne ciśnienie, ból, stany gorączkowe, brak apetytu, apatię.

Jeśli ropień pęknie uwalniając płyn do wnętrza jamy ustnej, pacjent odczuwa chwilową ulgę i zmniejszenie dolegliwości bólowych, lecz jednocześnie bakterie uwalniają się i mają szansę zainfekować pozostałe zęby.

Niekontrolowany wyciek ropny wewnątrz jamy ustnej może doprowadzić do bardzo groźnych powikłań. Jama ustna jest skomplikowanym, skanalizowanym tworem łączącym wiele odległych organów ciała człowieka.

Jeśli infekcja bakteryjna przedostanie się naczyniami krwionośnymi dalej, w głąb organizmu pacjenta, może spowodować:

• zapalenie infekcyjne wsierdzia
• zapalenia płuc
• ropne zapalenie mózgu
• zapalenie stawów
• dnę moczanową

Leczenie zapalenia miazgi zęba

Leczenie zapalenia miazgi zębowej zależy przede wszystkim od powodu wystąpienia stanu zapalnego oraz od stopnia zaawansowania, w jakim się tkanka zęba znajduje.

Jeśli przyczyną zapalenia miazgi jest zmiana próchniczna, a pacjent zjawi się u lekarza stomatologa na wczesnym etapie infekcji, istnieje prawdopodobieństwo, iż wystarczy opracowanie ubytku próchnicznego.

Zaawansowany stan zapalny może wymagać leczenia kanałowego lub ekstrakcji zęba.

Kiedy stosuje się antybiotyki przy zapaleniu miazgi zęba?

Antybiotyki mają działanie bakteriobójcze. Stosuje się je w sytuacjach, gdy mamy do czynienia z ropniem, ostrym zapaleniu martwiczo-wrzodziejącym dziąseł lub przyzębia i w przypadku zapalenia kości szczękowej.