Ile czasu będę nosić aparat ortodontyczny?

Decyzję dotyczącą założenia aparatu ortodontycznego bardzo często warunkują trzy podstawowe czynniki: cena leczenia, obawa przed bólem i codziennym dyskomfortem oraz czas trwania terapii ortodontycznej. Obawa przed tym ile czasu nosić będziemy aparat na zębach jest bardzo racjonalna. Korekta wad zgryzu, zwłaszcza stałym aparatem ortodontycznym jest procesem wielomiesięcznym i wiąże się z dużymi zmianami w codzienności. Ile więc czasu potrwa praca nad pięknym uśmiechem? Przeczytajcie:

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Wada wadzie nierówna

Najważniejszą „zmienną” czasu noszenia aparatu na zęby jest rodzaj wady zgryzu, który musi zostać skorygowany. Wyrównanie i ustabilizowanie leczenia lekkich nieprawidłowości zwykle zajmuje od 12 do 18 miesięcy. Ale bardzo ważnym czynnikiem jest zachowanie osobnicze kośćca – nie u każdego korekta zębów przebiegać będzie w tym samym czasie, mimo posiadania tej samej wady. U części osób kości poddają się łatwiej zmianom, u niektórych przychodzi to wolniej i oporniej. Zakłada się, że najdłuższe leczenie aparatem stałym nie powinno przekroczyć 36 miesięcy.

Rodzaj aparatu ortodontycznego ma wpływ na czas jego noszenia

Zakłada się, że stałe aparaty ortodontyczne nosi się krócej. Średnio leczenie aparatem stałym trwa od 18 do 36 miesięcy. Dwa lata jest przyjmowaną na początku przez ortodontę średnią leczenia w przypadku tego rodzaju aparatu.

Ruchomy aparat na zęby, choć jest zdecydowanie wygodniejszy w codziennym życiu, zazwyczaj wolniej kształtuje zgryz. Przyczyną tego stanu często jest niestety sam pacjent. Noszenie aparatu zdejmowanego wymaga dużo samodyscypliny i systematyczności. Trzymanie się wytycznych zleconych przez ortodontę jest tym trudniejsze, że ruchome aparaty zakładane są przede wszystkim dzieciom w wieku wczesnoszkolnym. Dopilnowanie więc prawidłowego noszenia aparatu spada przede wszystkim na rodziców, a ci nie zawsze mogą kontrolować, czy dziecko faktycznie nosi aparat tyle czasu, ile powinno. Łatwo przegapić więc obowiązkowe „4 godziny dziennie”, trudniej nosi się aparat podczas choroby, a codzienność dziecka – zajęcia ruchowe, aktywności na świeżym powietrzu, spotkania z kolegami, nie są często właściwym momentem na noszenie aparatu.

Jak długo nosi się stały aparat na zęby zależy również od nas

Jak my odnosimy się do noszenia aparatu realnie wpływa na to, ile będziemy go nosić. Dokładne przestrzeganie zaleceń lekarza co do higieny jamy ustnej oraz regularne pojawianie się w gabinecie ortodonty optymalizują czas korekty zgryzu. Większość pacjentów traktuje je wyłącznie jako wizyty kontrolne, ale to podczas spotkań z ortodontą odbywa się najważniejszy etap kształtowania uzębienia. Czas pomiędzy wizytami jest tylko procesem utrwalającym kolejne  fazy terapii. Dlatego tak istotne jest, by decydując się na założenie aparatu na zęby, dobrze wybrać lekarza i gabinet, w którym będziemy się leczyć. Zdolności manualne, doświadczenie i wiedza, są ważniejsze w korygowaniu wad zgryzu niż kolor gumek czy rodzaj zamka, na który zdecydujemy się przy wyborze aparatu.

Czy ortodonta powie nam dokładnie ile będziemy nosić aparat?

Podczas pierwszej wizyty u ortodonty nie można oczekiwać, że ten dokładnie określi czas noszenia aparatu. Dopiero po kilku miesiącach od założenia aparatu ortodontycznego, obserwując tempo zmian zgryzu, lekarz będzie mógł określić bardziej precyzyjnie czas noszenia aparatu. To samo dotyczy leczenia aparatem ruchomym, choć tu na realny termin końcowy, jak wcześniej pisaliśmy, duży wpływ ma sam pacjent.

Tym zaś co powinniśmy usłyszeć od ortodonty już na pierwszej wizycie, to plan terapii. Dzięki niemu poznamy realny czas trwania procesu leczenia, na który składa się często: wcześniejsze dokładne wyleczenie zębów, usunięcie kamienia, a czasem również wyrwanie zbędnych zębów lub zabieg chirurgiczny. W planie leczenia ortodontycznego ustalone zostają również metody korekty zębów, częstotliwość i ilość wizyt kontrolnych oraz przybliżony termin zdjęcia aparatu. To pozwala pacjentowi dostosować codzienne życie do wymogów leczenia (np. zaplanować wakacje, wyjazdy służbowe), daje poczucie bezpieczeństwa i wiedzę na temat szczegółów leczenia ortodontycznego.

Zdjęcie aparatu to jeszcze nie koniec leczenia

Proces prawidłowego kształtowania zgryzu jest leczeniem długotrwałym. Wymaga czasu i cierpliwości również po leczeniu właściwym. Pasywna terapia ortodontyczna to czas utrwalania efektów noszenia aparatu właściwego. I jest związana przede wszystkim z… noszeniem aparatu retencyjnego. W przypadku aparatu ruchomego może być to ten sam co dotychczas aparat, noszony bez potrzeby zmian ustawień śruby naprężającej. Gdy kończymy leczenie aparatem stałym, ortodonta proponuje założenie aparatu ortodontycznego stałego lub ruchomego. Czas, w którym konieczne będzie noszenie aparatu tego typu, zależy od czasu terapii aktywnej oraz rodzaju korygowanej wady. Zazwyczaj jest to połowa czasu, przez jaki noszony był aparat właściwy. Ale im później decydujemy się na leczenie aparatem ortodontycznym, tym dłużej będziemy nosić aparat retencyjny. Przy niektórych wadach, by nie doszło do ich nawrotu, aparat retencyjny będziemy nosili przez kilka lat, a nawet całe życie.