Jakie mogą być skutki uboczne po znieczuleniu zęba?

Znieczulenie pozwalające uniknąć lub ograniczyć odczuwanie bólu przez pacjenta to wiekopomne odkrycie naukowe i niezastąpione narzędzie w świecie medycyny. Jakie rodzaje znieczulenia dostępne są dla pacjentów gabinetów dentystycznych? Czy znieczulenie może zostać źle podane i jakie mogą się wydarzyć powikłania po znieczuleniu zęba? Zapraszamy do dalszej części artykułu!

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Znieczulenie – na czym polega?

Jedną z największych barier w powszechnym stosowaniu zabiegów medycznych była niegdyś granica bólu pacjenta. Stomatologia była tego najlepszym przykładem. Dolegliwości bólowe wywoływane przez stan zapalny w jamie ustnej pacjenta niewiele się różniły intensywnością od tych, wywołanych czynnościami lekarskimi dawnego stomatologa.

Jak łatwo się domyślić, niegdyś wizyty u felczera zajmującego się leczeniem zębów nie należały do najprzyjemniejszych doznań.

Wraz z upływem wieków i rozwojem nauki, prymitywne sposoby uśmierzenia bólu, takie jak: alkohol, marihuana czy opium zostały zastąpione przez nowoczesne, skuteczne i bezpieczne metody znieczulenia.

Obecnie znieczulenie wykorzystuje się, gdy zabieg medyczny łączy się dla pacjenta z dowolnym dyskomfortem i bólem.

Znieczulenie ma za zadanie wprowadzić pacjenta w stan bezbolesności i maksymalnego komfortu psychicznego i fizycznego.

Rodzaje znieczulenia

W medycynie wykorzystuje się trzy główne rodzaje znieczulenia:

• ogólne
• regionalne
• miejscowe

Znieczulenie ogólne (narkoza)

to szereg czynności lekarskich mający wprowadzić pacjenta w stan całkowitej, czasowej nieświadomości, uśpienia.

Znieczulenie ogólne wykonuje i monitoruje lekarz anestezjolog towarzyszący lekarzowi prowadzącemu zabieg medyczny. Przed podaniem narkozy, anestezjolog przeprowadza wywiad z pacjentem i dokonuje kwalifikacji do zabiegu.

Pacjent jest podłączony do aparatury kontrolującej ciśnienie i natlenienie krwi. W czasie krótszych zabiegów pacjent oddycha samodzielnie przez maskę tlenową, a w czasie dłuższych, bardziej skomplikowanych, konieczne jest wspomaganie aparaturą oraz podanie leków zwiotczających mięśnie.

Znieczulenie regionalne (blokada)

polega na podaniu w okolice nerwu pacjenta zastrzyku z lekiem powodującym blokadę przepływu impulsów nerwowych.

Preparat z substancją blokującą podawany jest pacjentowi miejscowo, w obszar wokół rdzenia kręgowego. Pacjent podczas blokady jest przytomny, choć pozbawiony możliwości odczuwania bólu i temperatury lub śpi.

Znieczulenie miejscowe

podawane jest w celu zapewnienia braku czucia konkretnie w miejscu działań lekarskich. Leki znieczulające podaje się za pomocą igły (znieczulenie nasiękowe) lub żelu, aerozolu (znieczulenie powierzchniowe).

Rodzaje znieczulenie wykorzystywane w stomatologii

Podczas zabiegów stomatologicznych wykorzystuje się przeważnie znieczulenie:

• powierzchniowe – żel, spray lub aerozol na bazie lignokainy podawany bezpośrednio na śluzówkę
• nasiękowe – płytki zastrzyk z substancją znieczulającą podawany w okolicę zęba
• przewodowe – głębszy zastrzyk podawany w okolicę większego nerwu

Jakie mogą być przeciwwskazania do podaniu znieczulenia?

Wskazaniem do podania środków znieczulających w stomatologii objęta jest zdecydowana większość zabiegów dentystycznych. Preparaty znieczulające są bezpieczne, dostępne i skutecznie znoszą wszelkie nieprzyjemne doznania pacjenta.

Znieczulenie w gabinecie stomatologicznym podaje się dzieciom, osobom starszym oraz kobietom w ciąży czy karmiącym dziecko piersią (choć w tym przypadku należy poinformować lekarza o swoim stanie zdrowia, by został dobrany odpowiednio bezpieczny preparat znieczulający).

Należy jednak pamiętać, że środki znieczulające, podobnie jak wszystkie przyjmowane lekarstwa, mogą powodować skutki uboczne.

I podobnie jak w przypadku zdecydowanej większości preparatów medycznych, istnieją przeciwskazania do stosowania środków znieczulających.

W celu uniknięcia komplikacji i dyskomfortu dla pacjenta, lekarz prowadzący powinien przed podaniem preparatu znieczulającego przeprowadzić wywiad lekarski.

Podczas wywiadu pacjent powinien poinformować lekarza o przebytych chorobach oraz o alergiach.

Przeciwwskazaniem do podania środków znieczulających jest alergia na którykolwiek ze składników leku.

Ponadto osoby cierpiące na poniższe schorzenia powinny przed podaniem środka znieczulającego zasięgnąć opinii lekarza ogólnego:

• nadciśnienie
• nadczynność tarczycy
• astma oskrzelowa
• cukrzyca
• choroby kardiologiczne
• niewydolność krążenia
• jaskra
• padaczka
• zaburzenia w pracy nerek
• zaburzenia psychiczne

Jakie mogą wystąpić niepożądane skutki uboczne po podaniu znieczulenia?

Najgroźniejszym powikłaniem po podaniu preparatów znieczulających jest wstrząs anafilaktyczny. Wstrząs anafilaktyczny jest silnym schorzeniem o podłożu alergicznym.

To gwałtowna, szybko postępująca i poważnie zagrażająca życiu reakcja organizmu na składnik substancji znieczulającej.

W wyniku wstrząsu może nastąpić zanurzenie czynności oddychania, zatrzymania akcji serca i zgonu.

Innym rodzajem niepożądanego skutku ubocznego wywołanego podaniem leków znieczulających jest reakcja toksyczna. To niepożądana odpowiedź organizmu mająca niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy i ośrodkowy układ nerwowy. Objawia się pobudzeniem, poceniem, nadmierną aktywnością naczynioruchową, drętwieniem języka, zaburzeniami widzenia lub tachykardią.

Kolejna niepożądana sytuacja po podaniu preparatów znieczulających może wystąpić wskutek wykonania zastrzyku w okolice nerwu. Nawet prawidłowo wykonany zastrzyk może spowodować porażenie nerwu. Warto zaznaczyć, że taka sytuacja zdarza się rzadko i ma ścisły związek z anomaliami anatomicznymi pacjenta.