Kiedy założyć aparat na zęby?

Rodzice małych pacjentów często pytają lekarza stomatologa: Kiedy trzeba założyć aparat na zęby? Najpowszechniejszym sposobem na skorygowanie wad zgryzu jest aparat ortodontyczny. Warto jednak wiedzieć, że zanim przystąpimy do wybierania odpowiedniego aparatu, należy zastanowić się nad przyczyną powstania wady zgryzu. W dalszej części artykułu opiszemy potencjalne przyczyny powstawania wad zgryzu oraz podpowiemy czego unikać, by deformacje aparatu zębowego nie powstawały. Zapraszamy!

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Czym jest wada zgryzu?

Wada zgryzu to nieprawidłowa budowa szczęk oraz zaburzenie w czynności jamy ustnej.

Wady zgryzu są częstą przyczyną problemów stomatologicznych, bólów głowy, zaburzeń mowy oraz bywają podłożem kompleksów i mogą doprowadzić do depresji.

Przyjmuje się, że ponad 80% osób rodzi się z prawidłowo ukształtowanym łukiem zębowym, a tylko 15% cierpi na wady pochodzenia genetycznego lub doznało chorób na etapie życia płodowego.

Dlaczego zatem tak duża część społeczeństwa obarczona jest deformacją zgryzu i wymaga leczenia ortodontycznego?

Odpowiedzi na to pytanie należy szukać przede wszystkim w okresie dzieciństwa, a nawet wcześniej, na etapie niemowlęctwa.

Czemu powstają wady zgryzu?

Głównymi czynnikami ryzyka wad zgryzu u niemowląt i dzieci jest:

• niewłaściwe i zbyt długie korzystanie ze smoczka,
• obgryzanie paznokci, warg, policzków
• ssanie palców, klocków, długopisu, ołówków
• spanie z otwartymi ustami,
• niedomykanie ust (problemy laryngologiczne),
• niewłaściwie ułożony język,
• dieta złożona wyłącznie z miękkiego, kleistego pożywienia (brak nacisku ząb na ząb)
• brak kontroli nad wypadaniem mleczaków (w efekcie może dojść do stłoczenia zębów)
• przedwczesna utrata zębów mlecznych
• zaburzenie rozwojowe kości szczęki
• przerost migdałków
• nieprawidłowa pozycja snu lub karmienia noworodka
• nieprawidłowy odruch połykania u niemowląt
• wada postawy

Bardzo często rodzice dzieci pojawiający się wraz z pociechami w gabinecie stomatologicznym nie zdają sobie sprawy, iż niewłaściwy zgryz zębów u malucha jest ściśle związany np. z seplenieniem lub niewyraźnym artykułowaniem słów.

W takim przypadku leczenie ortodontyczne powinno być połączone z terapią logopedyczną i mioterapią, by najpierw usunąć pierwotną przyczynę deformacji zgryzu, a dopiero w następnej kolejności przystąpić do korekcji ułożenia zębów w łukach zębowych.

Bez holistycznego podejścia do problemów z aparatem mowy u dzieci trudno bowiem na dłuższą metę o pozytywny efekt końcowy terapii.

Inne potencjalne przyczyny wad zgryzu u dzieci i dorosłych:

• akromegalia – choroba spowodowana nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu, która u dzieci i młodzieży prowadzi do gigantyzmu
• karłowatość przysadkowa – wada rozwojowa polegająca na niedoborze wydzielania hormonu wzrostu
• niedoczynność tarczycy
• krzywica – niedobór witaminy D
• przyjmowanie niedozwolonych leków w okresie ciąży (chinina, talidomid powodujący u kobiet w ciąży deformacje płodu, sulfonamidy – leki o działaniu przeciwbakteryjnym)
• choroby przebyte w pierwszych miesiącach ciąży (różyczka, ospa, świnka, grypa, odra, półpasiec, opryszczka, toksoplazmoza, listerioza)
• cukrzyca
• niewydolność krążenia
• niedobory witaminy A i B2 u kobiet w ciąży
• niedożywienie kobiety w ciąży
• urazy płodu podczas porodu
• bruksizm
• próchnica

Rodzaje wad zgryzu

Ortodoncja wyróżnia następujące rodzaje wad zgryzu:

• przodozgryz
• tyłozgryz
• zgryz krzyżowy częściowy i całkowity (przedni, boczny)
• boczne przemieszczenie żuchwy
• stłoczenie zębów
• szpary między zębami
• zaburzenia wyrzynania, liczby zębów, budowy
• przodożuchwie
• zgryz otwarty
• zgryz głęboki
• zgryz przewieszony