Leczenie próchnicy zębów laserem Er:Yag – przełomowa technologia VSP w codziennej praktyce

Stosowanie lasera Er:YAG do terapii próchnicy zębów stało się faktem. Jest to doskonała metoda skutecznego i nieinwazyjnego leczenia każdego ubytku próchnicowego.

Jego wykorzystanie w tego typu zabiegach znane jest od lat, jednak to czas i rozwój zaawansowanych technologii dla medycyny pozwoliły na udoskonalenie tej formy terapii dostępnej w laserze Fotona LightWalker.

Laser Er:YAG wywiera termomechaniczny skutek na opracowywane tkanki twarde zęba. Oznacza to, że ablacja laserowa jest możliwa, ponieważ spełniony jest warunek: istnieje optyczna energia – wiązka światła laserowego zakodowana w określonych parametrach zabiegowych – oraz istnieje tkanka docelowa – chromofor, która pochłania energię lasera z widocznym efektem tkankowym. Dla lasera Er:YAG chromoforami są woda i hydroksyapatyt szkliwa.

Tkanki próchnicowe szkliwa i zębiny są bardziej uwodnione niż zdrowe, dlatego też laser Er:YAG jest bardziej predysponowany do usuwania tkanek chorych, zainfekowanych bakteriami, zdemineralizowanych niż tkanek zdrowych. To właśnie różnica w stopniu uwodnienia pomiędzy tkankami twardymi próchnicowymi a zdrowymi pozwala na opracowanie ubytku w sposób minimalnie inwazyjny, selektywny, tzn. z zachowaniem możliwie największej ilości zdrowych struktur zęba. Im więcej tkanek własnych pozostanie po opracowaniu ubytku, tym ząb jest silniejszy, bardziej odporny na urazy czy dalsze zniszczenia próchnicowe.

Opracowany laserowo ubytek będzie więc miał kształt nieregularny, o zasięgu wyznaczonym przez zasięg ablacji tkanek twardych. Często, aby dostać się do ubytku, musimy znieść warstwę zdrowego szkliwa. Mając wtedy do dyspozycji kwadratowy kształt impulsu Fotona VSP, ustawiamy parametry na szybką, zimną ablację, uzyskując otwarcie i dostęp do ubytku. Zmienny kwadratowy impuls Fotona VSP – opatentowane i zastrzeżone rozwiązanie laserowe – pozwala na optymalny wybór długości impulsu w zależności od rodzaju opracowywanej tkanki, co skutkuje idealnym dostosowaniem do zasięgu opracowywanych tkanek i głębokości ubytku próchnicowego. Ablacja laserowa przebiega wtedy efektywnie i z zachowaniem należnego respektu dla usuwanych tkanek twardych.

Dla efektywnej ablacji konieczne jest również zindywidualizowanie dla danego przypadku całej charakterystyki impulsu światła lasera Er:YAG LightWalker: ilości energii, czasu trwania impulsu, także dostosowanie ilości wody i powietrza podawanej do ubytku w trakcie preparacji. Wszystkie te parametry odpowiadają za skuteczność przebiegu ablacji, jej bezpieczeństwo, a w efekcie odczuwalny przez pacjenta komfort i bezbolesność zabiegu.

Laser LightWalker ma do dyspozycji dwie zasadnicze głowice, którymi światło laserowe jest dostarczane pod kontrolą ręki operatora do miejsca zabiegowego: głowicę kontaktową i bezkontaktową. Oznacza to, że podawanie strumienia światła laserowego cechuje precyzja, celowość i wszechstronność zastosowania.

Głowica kontaktowa dostarcza impuls światła laserowego do ubytku próchnicowego za pośrednictwem szafirowej końcówki o różnym kształcie i długości. Są to tzw. tipsy cylindryczne i stożkowe, mające różne długości i różne średnice plamki zabiegowej, tym samym różne gęstości energii na swych końcach. Dlatego nawet najbardziej niedostępne i ukryte ubytki są osiągane i opracowywane, a dobór tipsów w trakcie zabiegu pozwala na leczenie ubytków o bardzo nietypowych lokalizacjach i nietypowym przebiegu próchnicy.

Głowica bezkontaktowa wykorzystuje odległość strumienia światła laserowego od miejsca zabiegowego i tym wymiarem określa skuteczność ablacji tkanek twardych zębów. Utrzymywana jest przez rękę operatora w minimalnej odległości od miejsca preparacji. Oddalając ją od preparowanego miejsca, zwiększając wielkość plamki zabiegowej, modulujemy moc pracy lasera Er:YAG, dostosowując się tym samym do miejscowej i chwilowej potrzeby siły i zasięgu ablacji tkanek próchnicowych.

Opracowany laserowo ubytek próchnicowy wygląda bardzo specyficznie. Ma kształt nieregularny, nierówny, porowaty – zupełnie inny niż po preparacji konwencjonalnymi wiertłami. Praca wiertłami pozostawia wygładzone ściany i proste krawędzie, regularny i przewidywalny kształt. Dlatego też, aby zapewnić retencję materiałów odtwórczych, niezbędne jest chemiczne wytrawienie ubytku kwasem fosforowym, a czasem nawet wykonanie tzw. zaczepów retencyjnych. Konieczne jest również założenie materiału podkładowego pod uzupełnienia kompozytowe.

W przypadku rekonstrukcji ubytku opracowanego metodą ablacji laserowej chemiczne wytrawianie tkanek zęba jest zbędne. Poddane ablacji laserowej – termomechanicznemu opracowaniu – są znakomicie przygotowane na obfite wchłonięcie systemu wiążącego, a w rezultacie na doskonałą adhezję i retencję każdego materiału odtwórczego. Również zastosowanie podkładu do ubytku staje się zbędne. Dokonując ablacji tkanek twardych zęba, światło laserowe równocześnie dezynfekuje, można powiedzieć, że sterylizuje ubytek, czego efektem jest zapobieganie próchnicy wtórnej i zachowanie przy życiu (uniknięcie leczenia endodontycznego) większej liczby zębów. Rekonstrukcje materiałem kompozytowym odznaczają się idealnym i bardzo silnym przyleganiem. Po końcowym opracowaniu i wypolerowaniu zespalają się w sposób niewidoczny ze zdrowymi tkankami, dając bardzo silne struktury zębowe minimalnie naruszone w trakcie leczenia. To jest prawdziwa stomatologia zachowawcza naszego wieku!

Autor:
lek. stom. Izabella Bielak
specjalista protetyki stomatologicznej

Zdjęcia:

Fotona

Słowa kluczowe:
laserowe leczenie próchnicy zębów, ablacja laserowa, laser Er:YAG LightWalker, technologia VSP, odbudowy kompozytowe.

Key words:
laser cavity preparation, laser ablation, laser Er:YAG LightWalker, VSP technology, composite reconstructions.

Streszczenie:
Leczenie próchnicy zębów laserem Er:YAG polega na skutecznej ablacji tkanek twardych i jest obecnie najbardziej innowacyjną metodą terapii tego schorzenia. Unikalna technologia VSP, zastosowana w laserze Fotona LightWalker, pozwala na wszechstronne zastosowanie impulsu światła laserowego do każdego ubytku próchnicowego. Posługiwanie się głowicą bezkontaktową i kontaktową, po dobraniu właściwych do zabiegu tipsów szafirowych, czyni ten zabieg bezbolesnym, bezpiecznym i komfortowym dla pacjenta.