W Poznaniu debatowali o walce z epidemią próchnicy u dzieci

Polska znajduje się w czołówce krajów o największej intensywności i częstości występowania choroby próchnicowej zębów wśród dzieci. Te niepokojące dane były przesłanką dla Ministerstwa Zdrowia do powołania projektu „Dzieciństwo bez próchnicy”. W Poznaniu właśnie podsumowano jego efekty. – Zrobiliśmy duży krok w walce o zdrowe uśmiechy dzieci, ale przed nami jeszcze długa droga – mówią eksperci.

Projekt „Dzieciństwo bez próchnicy” realizowany był dwutorowo. W ramach edukacji bezpośredniej edukatorzy prowadzili w przedszkolach zajęcia dla dzieci, demonstrując, w jaki sposób prawidłowo szczotkować i dbać o zęby. Specjalne lekcje przeznaczone były również dla rodziców. Z kolei w ramach edukacji pośredniej główną rolę pełnili nauczyciele biorący udział w szkoleniach, w trakcie których przyswajali wiedzę o higienie jamy ustnej i wyrabianiu właściwych, codziennych nawyków. Korzystając z przygotowanych w ramach projektu materiałów, prowadzili następnie zajęcia według opracowanego scenariusza. W edukowaniu dzieci pomagał Królik Pampiś – maskotka projektu, który wprowadzał najmłodszych w świat zdrowych zębów.

– Szkolenia były główną osią projektu, ale w ramach jego realizacji przeprowadziliśmy również wiele innych działań edukacyjnych i promocyjnych. Za nami konkurs plastyczny dla przedszkoli, a w telewizji i internecie trwa jeszcze ogólnopolska kampania reklamowa. Kampania ma przekonać do dbania o zęby od najmłodszych lat i uświadamiać, że zapobieganie próchnicy jest jak najbardziej możliwe, a co więcej – może być dobrą zabawą. Ponadto już wkrótce uruchomiona zostanie aplikacja mobilna, skierowana do dzieci w wieku 3–6 lat, która poprzez wciągającą grę uczy zasad higieny jamy ustnej – wylicza Piotr Gmerek, kierownik projektu „Dzieciństwo bez próchnicy.

Największy projekt profilaktyczno-edukacyjny

Działaniami edukacyjnymi prowadzonymi w projekcie objętych zostało około 360 tys. przedszkolaków, 15 tys. nauczycieli przedszkolnych i ponad 700 tys. rodziców. W szkoleniach dla białego personelu uczestniczyło prawie 1400 pielęgniarek i położnych oraz 285 pediatrów.

– Jesteśmy zadowoleni z realizacji i wyników projektu – udało nam się dotrzeć z działaniami edukacyjnymi do bardzo szerokiego grona odbiorców, a to niezwykle ważne ze względu na złożoność i wielowymiarowość problemu choroby próchnicowej zębów. Na jej powstanie ma bowiem wpływ wiele czynników – od zaniedbań w higienie jamy ustnej poprzez dietę bogatą w cukry po zwyczajne zarażanie się specyficznymi bakteriami, do którego dochodzi w pierwszych miesiącach życia dziecka. Co więcej, poprzez projekt uświadamiamy kobiety, że o jamę ustną i dietę powinny dbać szczególnie w okresie ciąży także ze względu na zęby oczekiwanego przez nie dziecka. Zawiązki zębów zaczynają formować się bowiem już w okresie płodowym. Aby projekt przyniósł najlepsze efekty musimy więc uwrażliwiać na problem zarówno najmłodszych, jak i osoby dorosłe, które mają wpływ na kształtowanie zachowań prozdrowotnych – mówi prof. dr hab. n. med. Maria Borysewicz-Lewicka, Kierownik Kliniki Stomatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu i Przewodnicząca Rady Programowej projektu „Dzieciństwo bez próchnicy”.

Właśnie podczas konferencji na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu podsumowano cztery lata trwania projektu. Problem zapobiegania próchnicy wśród najmłodszych został kompleksowo omówiony w wykładach poświęconych m.in. rozwiązaniom edukacyjno-organizacyjnym w różnych krajach Europy, występowaniu próchnicy u dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci w wieku żłobkowym, a także podczas debaty dotyczącej roli samorządów w prowadzeniu działań profilaktycznych ukierunkowanych na choroby jamy ustnej wśród najmłodszych. Na liście prelegentów i gości znaleźli się czołowi eksperci ds. stomatologii, przedstawiciele władz lokalnych i centralnych, a także instytucji medycznych i naukowych, w tym m.in. prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk – Krajowy Konsultant Stomatologii Dziecięcej, Erica Placella z SDC Eastern Europe and Central Asia Health Advisor, prof. dr hab. n. med. Jadwiga Jośko-Ochojska – Kierownik Katedry i Zakładu Medycyny i Epidemiologii Środowiskowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i dr n. biol. Elżbieta Bukowska – Prezes Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych.

Na konferencji odbyła się również premiera poradnika dla samorządów, organizacji pozarządowych oraz placówek szkolnych i wychowawczych, który przedstawia dobre praktyki w kształtowaniu zachowań prozdrowotnych. Ponadto przedstawiono wyniki klinicznych badań porównawczych zdrowia jamy ustnej przeprowadzonych wśród 200 poznańskich przedszkolaków.

Z myślą o dziecięcych uśmiechach

Konferencja zwieńczyła największy ogólnopolski program profilaktyczno-edukacyjny – „Dzieciństwo bez próchnicy”, skierowany do dzieci w wieku do 5 lat, ich rodziców, nauczycieli, pielęgniarek, położnych, lekarzy pediatrów. Projekt powstał z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia, jest realizowany w latach 2012–2016 przez lidera projektu – Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu wspólnie z ośmioma innymi uczelniami medycznymi w Polsce. Finansowanie zapewnia Szwajcaria w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej, przy współfinansowaniu Ministerstwa Zdrowia. Patronat Honorowy nad Projektem „Dzieciństwo bez próchnicy” objęli Minister Zdrowia, Minister Edukacji Narodowej, Polskie Towarzystwo Stomatologiczne, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych oraz Pierre Fauchard Academy.

Projekt „Edukacja, promocja i profilaktyka w kierunku zdrowia jamy ustnej skierowana do małych dzieci, ich rodziców, opiekunów i wychowawców” jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Współfinansowanie krajowe dla projektu zapewnia Minister Zdrowia.

Projekt „Dzieciństwo bez próchnicy”