Przegląd prasy światowej

Journal of Dentistry 2014;42(10):1248-54. Longevity of posterior restorations in primary teeth: results from a paediatric dental clinic. Pinto Gdos S. i wsp.

W badaniu retrospektywnym oceniono trwałość wypełnień w trzonowcach mlecznych dzieci będących pacjentami publicznej przychodni stomatologii dziecięcej i przeanalizowano czynniki związane z niepowodzeniami. Ogółem wykorzystano kartoteki 328 dzieci (162 chłopców i 166 dziewczynek), u których wykonano łącznie 565 wypełnień. Wszystkie dzieci zaliczono do grupy wysokiego ryzyka próchnicy. Trwałość wypełnień oszacowano za pomocą krzywych Kaplana-Meiera z logarytmicznym testem rang, zaś dla oceny czynników ryzyka niepowodzeń posłużono się analizą wielu zmiennych w modelu regresji Coxa (p < 0,05). W trakcie obserwacji trwającej do 4 lat roczny wskaźnik awaryjności wyniósł 9,5% dla wypełnień kompozytowych, 12,2% światłoutwardzalnych wypełnień glasjonomerowych i 12,9% dla konwencjonalnych wypełnień glasjonomerowych, ze znamienną statystycznie różnicą pomiędzy materiałami (p = 0,014). Wypełnienia glasjonomerowe wykazywały wyższe ryzyko niepowodzeń z upływem czasu w porównaniu z kompozytami (HR 1,86; 95% CI 1,17-2,97). Wypełnienia klasy II wykazały niższą trwałość niż wypełnienia klasy I (p = 0,031), jednak po skorygowaniu efekt ten utracił znamienność statystyczną.

Journal of Endodontics 2014;40(12):1940-5. Degree of Patient Pain, Complications, and Satisfaction after Root Canal Treatment or a Single Implant: A Preliminary Prospective Investigation. Torabinejad M. i wsp.

Stomatolodzy często stają przed wyborem pomiędzy zachowaniem zęba z leczeniem kanałowym a zastąpieniem go implantem. Do tej pory nie opublikowano żadnego prospektywnego badania klinicznego porównującego bezpośrednio niechirurgiczne leczenie kanałowe z opóźnionym wszczepieniem pojedynczego implantu w aspekcie bólu przed i po zabiegu, powikłań i satysfakcji pacjenta. U 24 pacjentów zastosowano pierwszą z tych metod, u pozostałych 24 zęby usunięto i w wygojonych miejscach po ekstrakcji wszczepiono implanty. Pacjenci wypełniali kwestionariusze przed zabiegiem, po 7 dniach, 3, 6 i 12 miesiącach. Nie odnotowano znamiennych różnic między grupami w nasileniu bólu, częstości powikłań ani ogólnej satysfakcji z leczenia w żadnym punkcie czasowym (p > 0,05). Natomiast wewnątrz poszczególnych grup takie różnice były stwierdzane. Nasilenie bólu w grupie leczonej kanałowo było większe przed leczeniem, a w grupie implantów w 7 dni po zabiegu niż w którymkolwiek innym punkcie czasowym (co jest logiczne, biorąc pod uwagę naturę danej metody terapeutycznej). W obu grupach odnotowano więcej powikłań w 7 dni po leczeniu niż w którymkolwiek innym punkcie czasowym. Jedynie poczucie satysfakcji z leczenia nie wykazywało różnic wewnątrz grup. Można zatem uznać, że pacjenci postrzegają obie metody leczenia jako wysoce satysfakcjonujące, powodujące stosunkowo niewielki dyskomfort.

Oral Health & Dental Management 2014;13(3):642-6. Microleakage Evaluation of Class V Restorations with Conventional and Resin-modified Glass Ionomer Cements. Pontes D.G. i wsp.

Celem badania była ocena in vitro mikroprzecieków brzeżnych konwencjonalnych cementów glasjonomerowych (Glass Ionomer Cements – GIC) i cementów glasjonomerowych modyfikowanych żywicą (Resin Modified Glass Ionomer Cements – RMGIC). Badane materiały zostały podzielone na grupy w następujący sposób: GIC: G1 (Vidrion R, SSWhite); G2 (Vitro Fill, DFL); G3 (Vitro Molar, DFL) G4 (Bioglass R, Biodinâmica) i G5 (Ketac Fill, 3 M/ESPE); RMGIC: G6 (Vitremer, 3 M/ESPE); G7 (Vitro Fill LC, DFL) i G8 (Resiglass, Biodinâmica). W siekaczach bydlęcych wypreparowano 80 ubytków klasy V (2,0 x 2,0 mm). Próbki zostały losowo podzielone na 8 grup, w których do wypełnienia ubytków użyto każdego z wymienionych materiałów zgodnie z instrukcją producenta. Następnie wierzchołki korzeni zapieczętowano żywicą akrylową. Zęby przechowywano przez 24 h w środowisku 100-proc. wilgotności, w temp. 37°C. Następnie próbki wypolerowano supercienkimi wiertłami i krążkami silikonowymi (Soft-lex, 3 M/ESPE), po czym powierzchnię pokryto lakierem do paznokci do 1 mm wokół wypełnienia. Następnie próbki zanurzono w 50-proc. roztworze AgNO₃ na 12 h i w roztworze wywoływacza na 30 min, po czym opłukano i przecięto w płaszczyźnie policzkowo-językowej. Mikroprzecieki klasyfikowano w skali od 0 do 3. Do oceny statystycznej zastosowano testy Kruskal-Wallisa i Dunna (a = 0,05). Nie wykazano znamiennej różnicy pomiędzy mikroprzeciekami na granicy szkliwa (zgryzowej) i na granicy zębiny (szyjkowej). Natomiast wypełnienia z zastosowaniem GIC wykazywały większy stopień mikroprzecieku niż te, w których użyto RMGIC.

International Endodontic Journal 2015;48(1):84-8. A temporary filling material used for coronal sealing during endodontic treatment may cause tooth fractures in large Class II cavities in vitro. Tennert C. i wsp.

W badaniu oceniono wpływ zastosowania cementu na bazie tlenku cynku/siarczanu cynku (Coltosol F®, Coltène Whaledent, USA) jako wypełnienia tymczasowego podczas wieloetapowego leczenia kanałowego na występowanie pęknięć wypełnienia lub samego zęba. Kanały korzeniowe 122 ekstrahowanych ludzkich zębów trzonowych przygotowano za pomocą narzędzi ProTaper do wielkości F2. Następnie spreparowano standaryzowane ubytki mezjalno-zgryzowo-dystalne o średnicy 4,5 mm, tak aby pozostałe ściany zęba miały średnią grubość 3,5 mm. Zęby zostały sprawdzone pod kątem pęknięć i złamań za pomocą mikroskopu stereoskopowego pod 10-krotnym powiększeniem. Jako opatrunek dokanałowy zastosowano wodorotlenek wapnia. Zęby podzielono na trzy grupy, w których: założono wypełnienie Coltosolem F®; 2-milimetrową warstwę Coltosolu F® umieszczono w komorze zęba, a resztę ubytku wypełniono Clearfilem™; otwory kanałów korzeniowych zamknięto wacikami piankowymi, a resztę ubytku wypełniono Clearfilem™. W grupie kontrolnej ubytki pozostawiono bez wypełnienia. Zęby przechowywano przez 14 dni w wodzie w temp. 37°C i co 24 h oglądano pod mikroskopem stereoskopowym w celu wykrycia pęknięć pojawiających się na powierzchni zęba lub w wypełnieniu. W zębach wypełnionych samym Coltosolem pęknięcia wypełnienia stwierdzono aż w 28 (85%) z 33 zębów, zaś w 13 (39%) pęknięcia zęba – w tym w 8 (61%) w obrębie korzenia, w 1 (8%) korony i 4 (31%) zarówno korzenia, jak i korony. Zatem Coltosol F® może prowadzić do pęknięcia zębów, jeśli jest zastosowany jako jedyne wypełnienie ubytków kl. II w zębach poddanych leczeniu kanałowemu. Pęknięcia mogą pojawiać się 4 dni po wypełnieniu.

Journal of Clinical Periodontology 2014;41(11):1069-79. Er:YAG laser versus scaling and root planing as alternative or adjuvant for chronic periodontitis treatment: a systematic review. Zhao Y. i wsp.

Dokonano systematycznego przeglądu piśmiennictwa porównującego skuteczność lasera Er:YAG ze skalingiem i wygładzaniem korzeni (SRP) jako leczenia alternatywnego lub wspomagającego w przewlekłym zapaleniu przyzębia. Po przeszukaniu sześciu elektronicznych baz danych do lipca 2013 roku znaleziono dwanaście randomizowanych badań klinicznych spełniających niezbędne warunki. Metaanaliza wykazała, że po 3 mies. od zabiegu poprawa kliniczna była podobna po zastosowaniu lasera Er:YAG i po SRP. Również wyniki po 6 i 12 mies. obserwacji nie prezentowały znamiennej różnicy, lecz trudno było wyciągać z tego wnioski ze względu na znaczną heterogeniczność grup. Choć nie wykazano istotnej przewagi zabiegu laserowego nad SRP, można się spodziewać, że laser Er:YAG stanie się jedną z alternatywnych metod krótkoterminowego leczenia w przypadkach przewlekłego zapalenia przyzębia.

Journal of American Dental Association 2014;145(12):1227-39. Factors associated with the clinical response to nonsurgical periodontal therapy in people with type 2 diabetes mellitus. Michalowicz B.S. i wsp.

Osoby chore na cukrzycę typu 2 są zagrożone wystąpieniem zapalenia przyzębia i można przewidywać, że prędzej czy później będą wymagać leczenia periodontologicznego. Wykorzystując dane z wieloośrodkowego badania przeprowadzonego w USA (Diabetes and Periodontal Therapy Trial, DPTT), autorzy ocenili czynniki związane z kliniczną odpowiedzią na niechirurgiczne leczenie przyzębia. Populacja badana – dorośli z cukrzycą typu 2 i HbA1c pomiędzy 7% a 9% oraz umiarkowanym/nasilonym zapaleniem przyzębia – została losowo podzielona na grupy otrzymujące leczenie natychmiastowe lub opóźnione (skaling i polerowanie korzeni, instruktaż higieny jamy ustnej, płukanie chlorheksydyną). Jako odpowiedź na leczenie oceniano zmiany głębokości kieszonek dziąsłowych (PD), klinicznego poziomu przyczepu łącznotkankowego (CAL) i krwawienia przy badaniu sondą (BOP). Kompletne dane uzyskano dla 473 spośród 514 uczestników DPTT. Wyższe wyjściowe wartości PD, CAL i BOP wiązały się z większą poprawą tych parametrów przy badaniu kontrolnym (p < 0,001). Większą poprawę PD i CAL zaobserwowano u badanych pochodzenia latynoskiego niż u pozostałych (p < 0,001). Otyli badani (z BMI > 30) doznali większej poprawy PD i BOP niż pozostali (p < 0,01). Wiek, płeć, poziom HbA1c, czas trwania cukrzycy i palenie nie miały związku ze zmianami w zakresie któregokolwiek wyniku (p > 0,1). Obserwacje te mogą pomóc lekarzom zidentyfikować diabetyków, którzy będą lepiej lub gorzej odpowiadać na wstępne leczenie zapalenia przyzębia.

Autor:
lek. med. Dorota Tukaj