Przegląd prasy światowej

American Journal of Dentistry 2014; 27(3):119-26. Gingival health benefits of essential-oil and cetylpyridinium chloride mouthrinses: a 6-month randomized clinical study. Cortelli S.C. i wsp.

W randomizowanym, kontrolowanym, pojedynczo zaślepionym badaniu w grupach równoległych porównywano skuteczność płynów do płukania ust, zawierających olejek eteryczny (EO) lub 0,07-proc. chlorek cetylopiridynium (CPC), w zapobieganiu zapaleniu dziąseł i gromadzeniu się płytki nazębnej. Zrekrutowano 354 zdrowych ochotników (wiek 18-71 lat), u których po zrandomizowaniu przeprowadzono profilaktykę jamy ustnej, a następnie zalecono czyścić zęby dwa razy dziennie otrzymaną pastą do zębów z fluorem i płukać dwa razy dziennie 20 ml przydzielonego płynu (EO, CPC lub kontrola, czyli 5-proc. roztwór alkoholu w wodzie) przez 30 sekund. W punkcie wyjścia oraz na wizytach kontrolnych po 1, 3 i 6 mies. przeprowadzano badanie kliniczne z oceną wskaźników zapalenia dziąseł (MGI), krwawienia z dziąseł (BI) i płytki nazębnej (PI). Wszystkie płyny do płukania były dobrze tolerowane, z wyjątkiem powierzchniowych przebarwień zębów, które odnotowano u 13 badanych w grupie CPC po 3 i 6 mies. Dla obu badanych płynów  stwierdzono statystycznie znamienny spadek wskaźników MGI i PI po 6 mies. w stosunku do kontroli ujemnej (CPC vs. kontrola – odpowiednio o 17,1% i 13,9%, EO vs kontrola – odpowiednio o 42,6% i 42,0%). Natomiast płyn z EO wykazywał znamienną przewagę nad płynem z CPC we wszystkich punktach czasowych (po 1, 3 i 6 mies. spadek MGI odpowiednio o 10,5%, 20,3% i 30,7%, a PI o 12,7%, 23,7% i 32,6%). Biorąc pod uwagę liczbę zdrowych miejsc (score MGI 0 lub 1), korzystny wpływ płynu z EO był o 45,8% większy niż płynu z CPC i o 59,8% większy niż placebo.

Journal of American Dental Association 2014;145(5):443-51. Longitudinal outcomes of using a fluoride performance measure for adults at high risk of experiencing caries. Gibson G. i wsp.

Personel Działu Stomatologicznego Opieki Zdrowotnej dla Weteranów (Departament ds. Weteranów USA) opracował standard odpowiedniego wykorzystania fluorków; autorzy postanowili sprawdzić hipotezę, czy wprowadzenie tego standardu wpływa na zmniejszenie liczby nowych wypełnień u weteranów z wysokim ryzykiem próchnicy. W latach 2008-2012 wykorzystanie fluorku u pacjentów z wysokim ryzykiem próchnicy wzrosło z 51,8% do 93,6% (w 2012 roku 81% przychodni aplikowało fluorek > 90% swoich pacjentów). W ciągu tych 4 lat o 8,6% mniej pacjentów potrzebowało wykonania 2 lub więcej wypełnień, o 10,8% spadła średnia liczba nowych wypełnień, a o 3,4% mniej pacjentów z wysokim ryzykiem próchnicy wymagało wykonania nowych wypełnień po 12 mies. Zdaniem autorów daje to praktyczne podstawy do wdrażania takiego standardu w populacji osób dorosłych z wysokim ryzykiem próchnicy.

Dental Materials 2014;30(8):824-38. One-year evaluation of two hybrid composites placed in a randomized-controlled clinical trial. Beck F. i wsp.

W randomizowanym, kontrolowanym badaniu klinicznym oceniono długoterminową wytrzymałość wypełnień zębów stałych w miejscach narażonych na obciążenia (w tym guzkach funkcyjnych) przy użyciu dwóch żywic kompozytowych. Wypełnienia ubytków kl. I/II (ogółem 1805 u 456 pacjentów, w zębach trzonowych i przedtrzonowych) wykonywali studenci przy użyciu kompozytów Ceram X/Prime&Bond NT lub Tetric Ceram/Optibond Solo Plus. Ocenę kliniczną pod kątem utraty masy wypełnienia, adaptacji brzeżnej, przebarwień brzeżnych, dopasowania barwy i próchnicy wtórnej przeprowadzono, wykorzystując zmodyfikowane kryteria USPHS, w razie potrzeby wykonywano też RTG. Po 1 roku na wizytę kontrolną stawiło się 279 pacjentów (61,18%), toteż dostępnych do oceny było 528 wypełnień Ceram X i 580 Tetric Ceram. Wskaźnik niepowodzeń wyniósł 5,3% dla Ceram X i 6,1% dla Tetric Ceram. Większość z niepowodzeń związana była z adaptacją brzeżną/integralnością wypełnienia. Obserwowano znamienny wpływ na występowanie niepowodzenia w przypadku takich czynników, jak liczba leczonych zębów na osobę, wiek pacjenta, wypełnienie rozciągające się w kierunku mezjalno-dystalnym, pozycja zęba. Nie odnotowano natomiast takiego wpływu w przypadku płci, zastosowanego materiału, wcześniejszego leczenia kanałowego, wypełnienia rozciągającego się w kierunku policzkowo-językowym ani obejmującego guzek funkcyjny. Pacjenci, którzy stawili się na wezwanie, byli znamiennie starsi i mieli więcej zębów wypełnionych niż pacjenci nieobecni. Autorzy postulują, by dla pełniejszej oceny trwałości wypełnień z użyciem tych materiałów zastosować dłuższy okres obserwacji.

Journal of Dentistry 2014;42(12):1509-1527. Periodontally compromised vs. periodontally healthy patients and dental implants: A systematic review and meta-analysis. Chrcanovic B.R., Albrektsson T., Wennerberg A.

Dokonano przeglądu systematycznego i metaanalizy w celu oceny, czy istnieje różnica w odsetku niepowodzeń implantów, częstości zakażeń pooperacyjnych oraz nasileniu brzeżnej utraty kości pomiędzy pacjentami ze zdrowym przyzębiem a z oznakami choroby przyzębia. Zidentyfikowano 2768 prac, z których kryteria włączenia spełniały 22 (wszystkie nierandomizowane i z wysokim ryzykiem zafałszowania). Ogółem wszczepiono 10927 implantów u pacjentów z oznakami choroby przyzębia (587 niepowodzeń; 5,37%) i 5881 u pacjentów ze zdrowym przyzębiem (226 niepowodzeń; 3,84%). Różnica w odsetku niepowodzeń była znamienna (RR 1,78, 95% CI 1,50-2,11; p < 0,00001) i dawała się również zauważyć, jeśli brano pod uwagę tylko badania kontrolowane (RR 1,97, 95% CI 1,38-2,80; p = 0,0002). Implanty wszczepione pacjentom z oznakami choroby przyzębia wykazywały znamiennie większą częstość zakażeń pooperacyjnych (RR 3,24, 95% CI 1,69-6,21; p = 0,0004) i większy rozmiar brzeżnej utraty kości (MD 0,60 mm, 95% CI 0,33-0,87; p < 0,0001). Wyniki te powinny być interpretowane ostrożnie z powodu braku randomizacji i obecności niekontrolowanych czynników zakłócających, niemniej jednak świadczą one, iż zwiększona podatność na choroby przyzębia może przekładać się na mniejsze prawdopodobieństwo przetrwania implantu, większą utratę kości wspierającej implant i większą częstość periimplantitis, co należy wziąć pod uwagę, planując optymalne leczenie.

Journal of Clinical Periodontology 2014;41(4):366-76. Metronidazole alone or with amoxicillin as adjuncts to non-surgical treatment of chronic periodontitis: a secondary analysis of microbiological results from a randomized clinical trial. Soares G.M.

U pacjentów z uogólnionym przewlekłym zapaleniem przyzębia oceniono zmiany profilu flory poddziąsłowej w efekcie różnych metod leczenia: samego skalingu i wygładzania korzeni (SRP) lub połączenia tego zabiegu z dodatkową terapią przeciwbakteryjną metronidazolem 400 mg 3x dz. (MTZ) albo metronidazolem j.w. i amoksycyliną 500 mg 3x dz. (MTZ + AMX) przez 14 dni, a także dodania do tych terapii chlorheksydyny (CHX). 118 badanych przydzielono losowo do grup otrzymujących jedną z opisywanych metod leczniczych, a dodatkowo połowa badanych w każdej grupie stosowała płyn do płukania ust z 0,12-proc. CHX 2x dz. przez 2 mies. Do badania w punkcie wyjścia oraz po 3, 6 i 9 mies. pobierano po 9 próbek poddziąsłowej płytki nazębnej od każdego pacjenta i analizowano je metodą hybrydyzacji DNA pod kątem obecności gatunków 40 bakterii. Po 12 miesiącach grupy otrzymujące leki przeciwbakteryjne wykazywały niższą średnią liczebność i niższe odsetki głównych patogenów przyzębia niż grupa SRP (p < 0,05), w której początkowy spadek tych parametrów po zabiegu uległ częściowemu wyrównaniu. Płukanie CHX wzmacniało skuteczność przeciwbakteryjną kombinacji MTZ + AMX w płytszych miejscach.

Journal of Clinical Dentistry 2014;25(2):6-12. A six-week clinical evaluation of the plaque and gingivitis efficacy of an oscillating-rotating power toothbrush with a novel brush head utilizing angled CrissCross bristles versus a sonic toothbrush. Klukowska M. i wsp.

Celem badania było porównanie elektrycznej szczoteczki do zębów z mechanizmem oscylacyjno-obrotowym i nowym modelem główki z włóknami CrissCross (Oral-B Triumph ze SmartGuide i główką Oral-B CrossAction) ze szczoteczką soniczną (Philips Sonicare DiamondClean) w aspekcie redukowania płytki nazębnej i zapalenia dziąseł. Badanie przeprowadzono w schemacie randomizowanym, kontrolowanym w grupach równoległych po 65 badanych, z pojedynczym zaślepieniem (dla badającego). Badanych z łagodnym/umiarkowanym zapaleniem po randomizacji pouczono, by czyścili zęby dwa razy dziennie przez dwie minuty przez 6 tygodni za pomocą przydzielonej szczoteczki do zębów i standardowej pasty z fluorem. W punkcie wyjścia i po 6 tyg. oceniano zmodyfikowany wskaźnik zapalenia dziąseł (MGI), wskaźnik krwawienia z dziąseł (GBI) i wskaźnik płytki nazębnej z modyfikacją Rustogi (RMNPI). Przy obu typach szczoteczek po 6 tyg. stwierdzono statystycznie znamienny spadek wszystkich wskaźników (p < 0,001 dla każdego), jednak szczoteczka oscylacyjno-obrotowa z nowym modelem główki wykazała w tym względzie przewagę nad szczoteczką soniczną (o 32,6% dla zapalenia dziąseł, 35,4% dla krwawienia z dziąseł, 32% dla liczby miejsc krwawiących, 22% dla płytki nazębnej ogółem; p < lub = 0,001 dla każdego). Analiza kwestionariusza konsumenckiego wykazała, że badani używający szczoteczki oscylacyjno-obrotowej z nowym modelem główki oceniają ją wyżej, zwłaszcza w aspekcie delikatności czyszczenia zębów i kształtu/rozmiaru główki.

Autor:
lek. med. Dorota Tukaj