Światowy Parlament Stomatologiczny FDI bez tajemnic

Światowy Parlament Stomatologiczny FDI to dla lekarzy dentystów prawdopodobnie najbardziej tajemnicze wydarzenie, które odbędzie się w ramach Dorocznego Światowego Kongresu Stomatologicznego FDI Poznań 2016 (7-10 września). Kulisy obrad parlamentarzystów zdradza nam lek. dent. Anna Lella, prezydent elekt European Regional Organization of FDI (ERO-FDI), delegatka Parlamentu FDI z ramienia Naczelnej Izby Lekarskiej. 

Z oferty edukacyjnej Kongresu FDI mogą skorzystać wszyscy, wszyscy mogą również odwiedzić Światową Wystawę Sprzętu i Materiałów Stomatologicznych (World Dental Exhibition). Tymczasem uczestnicy Światowego Parlamentu Stomatologicznego FDI to zamknięta grupa. Kto może się w niej znaleźć?

W obradach Światowego Parlamentu Stomatologicznego FDI uczestniczą delegaci reprezentujący krajowe organizacje lekarsko-dentystyczne, które są członkami FDI. Zgromadzenie Ogólne FDI jest najwyższą władzą ustawodawczą i zarządzającą. Zdecydowana większość uczestników to lekarze stomatolodzy, choć pewną część stanowią osoby spoza zawodu, np. prawnicy. Zawsze są to jednak osoby nominowane przez organizacje stomatologiczne. Spotkania odbywają się regularnie raz w roku, obradom parlamentu towarzyszy Światowy Kongres FDI otwarty dla wszystkich zainteresowanych.

Kto i z jakiego mandatu będzie reprezentował Polskę w Poznaniu?

Każdej organizacji członkowskiej FDI przysługuje określona liczba miejsc wynikająca z konstytucji FDI, uzgodniona w oparciu o liczbę członków organizacji. W przypadku państw, z których członkostwo w FDI ma więcej niż jedna organizacja stomatologiczna, tworzy się tzw. komitet narodowy FDI w celu wspólnej reprezentacji w strukturach – taki komitet ma również określoną liczbę miejsc w zależności od liczby członków. Tak jest w przypadku Polski – nasz komitet narodowy tworzą Naczelna Izba Lekarska oraz PTS. Umowa w sprawie utworzenia Polskiego Komitetu Krajowego określa wzajemne relacje i liczbę delegatów proporcjonalną do liczby członków. NIL jest uprawniona do delegowania trzech przedstawicieli na Zgromadzenie Ogólne FDI z prawem do głosowania i jednego doradcę/obserwatora, natomiast PTS jednego delegata i jednego obserwatora.

Kto nie może liczyć na uczestnictwo w pracach Parlamentu?

Oprócz delegatów w niektórych spotkaniach uczestniczą zaproszeni goście. Dla pozostałych osób spotkania nie są dostępne. Podobnie jak obrady naszego parlamentu – Sejmu czy Senatu.

Czy jest więcej podobieństw do rodzimego parlamentu?

Oczywiście, pod względem formalnym Światowy Parlament Stomatologiczny FDI jest podobny do „zwykłych” parlamentów: rządzi się określonymi regulaminami, procedurami, decyzje podejmowane są w sposób demokratyczny itd. Jednak – na szczęście – nie ma w nim w zasadzie miejsca na politykę. Nawet w tych sprawach, w których delegaci z różnych państw czy różnych regionów mają odrębne stanowiska, decyzje podejmowane są najczęściej niemal jednomyślnie, po wypracowaniu kompromisu.

Które spotkania w ramach Parlamentu mają najwyższą rangę i dlaczego?

Program jest bardzo napięty, przewiduje wiele różnego rodzaju spotkań i wydarzeń. W ramach Światowego Parlamentu Stomatologicznego FDI odbywają się m.in.: sesje Zgromadzenia Ogólnego FDI, Sesje Otwarte, spotkania Stałych Komitetów FDI, spotkanie National Liaison Officers, posiedzenie zarządu i sesje plenarne organizacji regionalnych (kontynentalnych), w tym Sesja Plenarna Europejskiej Regionalnej Organizacji FDI (ERO-FDI), jak również posiedzenia Grup Roboczych ERO-FDI. Najważniejsze decyzje są podejmowane na zgromadzeniu ogólnym. Poprzedza je praca komitetów. Trudno więc jednoznacznie wskazać, co ma najwyższą rangę. W mojej ocenie wszystkie punkty Parlamentu są istotne i interesujące.

A które są najciekawsze? 

Dla mnie najciekawsze są spotkania w mniejszym gronie, podczas których można określone kwestie dokładnie przedyskutować, coś ustalić i opracować. Mam na myśli zwłaszcza posiedzenia grup roboczych.

Poza tym interesujące są – a przynajmniej tak było dotychczas – debaty w ramach Światowego Forum Zdrowia Jamy Ustnej. Chętnie uczestniczę także w spotkaniach tzw. National Liaison Officers, czyli osób, które z ramienia poszczególnych organizacji krajowych mają za zadanie ściśle współpracować z FDI i propagować w kraju informacje FDI. Podczas tych spotkań uzyskujemy wiele cennych informacji o działaniach FDI, o sposobach komunikowania się z lekarzami, pacjentami, mediami.

Ciekawość pań powinno wzbudzić Światowe Forum Kobiet Stomatologów.

W wielu krajach – w odróżnieniu od Polski – większość lekarzy dentystów tradycyjnie stanowili mężczyźni. Obecnie to się zmienia, jednak przez wiele lat tak właśnie było. Stąd pojawiła się inicjatywa utworzenia Światowego Forum Kobiet Stomatologów (Women Dentists Worldwide Forum), podczas którego omawiane są sprawy zawodowe z punktu widzenia kobiet i ich potrzeb, godzenia pracy zawodowej, kariery naukowej i życia rodzinnego. Tegoroczne forum kobiet świętowało swoje 15-lecie w FDI.

Jakie znaczenie ma Forum Zdrowia Jamy Ustnej?

Światowe Forum Zdrowia Jamy Ustnej jest w programie Parlamentu od 2012 r. W ramach tego forum przedstawiciele różnych grup związanych z ochroną zdrowia jamy ustnej (lekarze dentyści, lekarze rodzinni i pediatrzy, przedstawiciele władz organizacji międzynarodowych, producenci, naukowcy) wymieniają poglądy na temat sytuacji zdrowotnej i działań, jakie należy podejmować w przyszłości. Apelują o podejmowanie takich działań, które prowadzą do zapewnienia stomatologii właściwego miejsca w systemie ochrony zdrowia – nie tylko pod kątem finansowym (większe nakłady na świadczenia stomatologiczne), ale także podnosząc świadomość społeczną odnośnie do znaczenia zdrowia jamy ustnej. Nie należy zapominać o przypominaniu samym lekarzom dentystom, jaką rolę powinni pełnić, m.in. w zakresie profilaktyki, diagnostyki onkologicznej, współpracy z lekarzami innych specjalności.

Biorąc pod uwagę, że jest to stosunkowo nowa inicjatywa, trudno na razie ocenić znaczenie forum. Na pewno uczestniczą w nim osoby, które mają wiele do powiedzenia nie tylko w stomatologii, ale całej medycynie.

Czy decyzje, jakie podejmuje Parlament, przekładają się w jakikolwiek sposób na politykę zdrowotną państw? 

Stanowiska przyjmowane przez Parlament FDI nie mają bezpośredniego wykonawczego przełożenia na decyzje polityczne poszczególnych państw bądź organizacji międzynarodowych. Należy je traktować jako profesjonalny głos ogólnoświatowego środowiska stomatologicznego, czyli osób, które mają rozległą wiedzę i doświadczenie w dziedzinie, odnośnie do której się wypowiadają. Jako taki jest brany pod uwagę, przynajmniej tam, gdzie głos opinii publicznej się liczy.

Uważam, że w ostatnich latach działania i stanowiska FDI w dużym stopniu przyczyniły się do dostrzeżenia, m.in. przez WHO, że choroby niezakaźne, takie jak nowotwory, choroby układu krążenia, cukrzyca i przewlekłe schorzenia płuc, które są obecnie najczęstszą przyczyną zgonów na świecie, mają takie same czynniki ryzyka jak choroby jamy ustnej. A to prowadzi do wzrostu świadomości na temat znaczenia zdrowia jamy ustnej.

FDI utrzymuje oficjalne kontakty z ONZ i WHO; siedziba główna w Genewie to idealne umiejscowienie w aspekcie współdziałania z innymi międzynarodowymi organizacjami zajmującymi się zdrowiem. FDI jest członkiem Światowego Sojuszu Zawodów Ochrony Zdrowia. Jej rezolucje znajdują odzwierciedlenie w dokumentach Światowego Zgromadzenia Zdrowia WHO.

Stanowska zadjęte przez FDI są pomocne nawet w aspekcie poszerzenia wiedzy stomatologów, są platformą wymiany poglądów i ujednolicania nomenklatury branżowej, aby komunikacja zawodowa była bardziej osiągalna, okazują się również przydatne w praktyce lekarskiej.

Czy w ostatnich latach Polsce udało się w konkrety sposób zaznaczyć swój udział w pracach Parlamentu?

Bezpośredni udział w pracach Parlamentu brałam poprzez przygotowanie i prezentację raportu „Budget Reference Committee”, już dwukrotnie zostałam wybrana do pracy w tej 5-osobowej grupie, w 2011 i bieżącym roku.

Natomiast stanowiska FDI nie są pisane ad hoc podczas obrad Parlamentu. To dłuższy proces, zajmują się tym poszczególne komitety i grupy robocze. Po wypracowaniu projektu propozycje rozsyłane są do państw członkowskich i jest czas na nadsyłanie korekt do dalszej dyskusji, i w końcu akceptacji podczas plenum. Delegaci NIL zgłaszają swoje inicjatywy za pośrednictwem ERO. Materiały i tematy wypracowywane czy inicjowane przez członków zespołów tematycznych FDI odzwierciedlają bieżące problemy i kierunki, w których zmierza stomatologia.

Warto wspomnieć że prof. Eugeniusz Spiechowicz był przez dwie kadencje członkiem Komisji FDI ds. Nauki. Również niezwykle cenioną i rozpoznawalną postacią była śp. prof. Maria Wierzbicka.

Podczas tegorocznych obrad Sekcji Kobiet prof. Honorata Shaw została wyróżniona nagrodą za najlepszy referat na Światowym Forum Kobiet Stomatologów wygłoszony podczas ubiegłorocznego 102. Kongresu FDI w Delhi.

Która decyzja Parlamentu w ostatnich latach wzbudziła największe kontrowersje?

W mojej ocenie najgorętsza dyskusja dotyczyła dokumentu „Wizja roku 2020”, którego celem było przeanalizowanie wyzwań i możliwości, jakie stoją przed opieką stomatologiczną, nakreślenie zarysu przyszłych działań oraz przedstawienie ich założeń i celów. „Wizja roku 2020” wskazuje pięć priorytetowych obszarów działania w stomatologii: sprostanie rosnącym potrzebom w zakresie opieki stomatologicznej; poszerzenie roli i zadań zawodowych pracowników ochrony zdrowia jamy ustnej; wdrożenie modelu kształcenia odpowiadającego potrzebom; łagodzenie wpływu przemian społeczno-ekonomicznych; wspieranie rozwoju badań naukowych i technologii.

Dokument ten został zaaprobowany przez FDI podczas Zgromadzenia Ogólnego w 2012 r. Jednak pojawiały się różne głosy odnośnie do poszczególnych jego elementów, które wynikały przede wszystkim z różnic pomiędzy państwami i stopnia rozwoju ich systemów zdrowotnych. Potrzeby państw europejskich są znacząco inne w tym zakresie niż np. państw afrykańskich.

Czy i jaki wpływ na tematykę podejmowanych przez Parlament kwestii mają gospodarze wydarzenia?

Co do zasady przedstawiciele gospodarza mają taki sam głos jak inni delegaci. Oczywiście mogą inicjować pewne działania prowadzące np. do przyjęcia określonego dokumentu. Przykładowo można wskazać, że podczas niedawnego Kongresu w Turcji gospodarze zgłosili projekt dokumentu podkreślającego znaczenie zdrowia jamy ustnej i jego bezpośredniego związku ze zdrowiem ogólnym człowieka oraz wzywającego do przyjęcia wspólnego, interdyscyplinarnego podejścia. Dokument ten ma służyć krajowym organizacjom stomatologicznym jako argument w rozmowach z władzami państwowymi. Został on przyjęty pod nazwą Deklaracji
Stambulskiej.

Kto jest inicjatorem tematów, które Polska może wnieść pod obrady Parlamentu?

Niewątpliwie podmiotami, które są uprawnione do wnoszenia określonych projektów, tematów pod obrady Parlamentu (pod warunkiem ich wcześniejszego zatwierdzenia przez Radę FDI), są polskie organizacje zawodowe należące do FDI, czyli samorząd lekarski oraz PTS. Naczelne organy tych organizacji mogą podejmować takie decyzje, natomiast propozycje mogą składać poszczególni członkowie samorządu czy PTS.

Do której z części – nazwijmy ich systemowymi – dopuszczane są opinie, głosy przedstawicieli producentów czy szeroko rozumianego przemysłu stomatologicznego? 

Można tu wskazać takie kwestie, jak profilaktyka, wsparcie inicjatyw w zakresie promocji zdrowia, stomatologiczne wyroby medyczne (pasty, narzędzie do higieny domowej). To są główne kwestie, w których współpraca lekarzy z producentami jest możliwa i zwykle przynosi dobre efekty.

Czy obrady Parlamentu bywają areną spięć i konfliktów interesów? FDI zrzesza członków z całego świata, a przecież wiadomo, że każde państwo ma swoje problemy i priorytety.

Oczywiście, bywają rozbieżności, zdarza się, że zgłoszony przez jeden z komitetów projekt stanowiska nie uzyskuje akceptacji zgromadzenia, ale najczęściej udaje się wypracować kompromis uwzględniający różne potrzeby.

See You in Poznań!

FDI (World Dental Federation) to największa organizacja stomatologiczna na świecie. Reprezentuje ponad milion dentystów, zrzesza około 200 stowarzyszeń i towarzystw naukowych ze 130 krajów. Kongres FDI (FDI Annual World Dental Congress), którego Polska, a dokładnie Poznań, od 7 do 10 września 2016 r. będzie gospodarzem, to prestiżowa konferencja z udziałem wybitnych ekspertów z kraju i zagranicy, połączona z międzynarodową wystawą sprzętu i materiałów oraz debatą nad kierunkami światowej polityki stomatologicznej. Komitet Organizacyjny Kongresu stanowią Polskie Towarzystwo Stomatologiczne i Naczelna Izba Lekarska. Wydarzenie przygotowuje także firma Exactus, która od 25 lat jest organizatorem Środkowoeuropejskiej Wystawy Produktów Stomatologicznych CEDE, oraz Międzynarodowe Targi Poznańskie, gospodarz przyszłorocznego Kongresu. Rejestracja na Kongres rozpocznie się 3 listopada. Więcej informacji o wydarzeniu znajdziesz na www.fdi2016poznan.org oraz www.facebook.com/FDI2016POZNAN.

Fotografie:

Maciej Ochman | BadCompany.pl