Techniki nowoczesnej stomatologii umożliwiające poprawę kosmetyki, kształtu i ustawienia zębów. Bezpośrednia rozległa odbudowa estetyczna korony zęba żywego

Postępowanie kliniczne w przypadku zęba zniszczonego przez próchnicę, ale z zachowaną żywotnością miazgi często sprawia klinicystom wiele trudności. W myśl nowoczesnej stomatologii adhezyjnej odrzucany jest sposób postępowania, polegający na umieszczaniu elementów retencyjnych poprawiających utrzymanie odbudowy. Ćwieki okołomiazgowe (wciąż niestety dostępne w sprzedaży) czy leczenie endodontyczne żywego zęba w celu późniejszego zacementowania w nim wkładu koronowo-korzeniowego to zbyt agresywne sposoby leczenia. Stomatologia adhezyjna umożliwia w takich przypadkach zastosowanie zachowawczych metod terapeutycznych, przedłużających „życie zęba” [1, 2]. 

Wśród proponowanych metod leczenia można wymienić: bezpośrednią odbudowę kompozytową, pośrednią odbudowę kompozytową czy odbudowę porcelanową wykonaną z ceramiki skaleniowej. Poszczególne metody leczenia zostaną opisane w kolejnych częściach cyklu artykułów publikowanych na łamach czasopisma „Stomatologia”.

Artykuł opisuje bezpośrednią odbudowę materiałem kompozytowym zniszczonej korony zęba.

OPIS PRZYPADKU KLINICZNEGO

Do gabinetu autora zgłosił się pacjent w celu kompleksowego leczenia stomatologicznego. Wedle obowiązujących zasad zebrano wywiad i przeprowadzono badanie kliniczne. W związku z wieloletnim wywiadem palenia tytoniu badanie kliniczne przeprowadzono pod kątem profilaktyki onkologicznej. Na pierwszy plan potrzeb stomatologicznych, oprócz konieczności przeprowadzenia skutecznej higienizacji i edukacji zdrowotnej, wysunął się irytujący pacjenta zniszczony przedni ząb sieczny 41 (fot. 1, 2). Zbliżająca się uroczystość rodzinna zmotywowała pacjenta do przeprowadzenia zaniedbywanego przez wiele lat leczenia stomatologicznego, przede wszystkim rozległego zniszczenia korony.

W pierwszej kolejności zbadano żywotność zęba 41 i sąsiednich. Dodatni wynik reakcji na chlorek etylu, brak reakcji bólowej na opukiwanie poziome i pionowe umożliwiły podjęcie decyzji o zachowawczym sposobie leczenia. Odbudowę korony zęba przeprowadzono pod osłoną koferdamu. Przy użyciu wiertła z nasypem diamentowym i kątnicy redukcyjnej z chłodzeniem wodnym w celu minimalizacji powstawania mikropęknięć opracowano ząb z próchnicy. Brzegi preparacji dokładnie wygładzono za pomocą gumek silikonowych z intensywnym chłodzeniem wodnym w celu usunięcia niepodpartych pryzmatów szkliwa. Niewłaściwe wykonanie lub zaniechanie wykonania tej procedury może doprowadzić do odłamania się ich w wyniku skurczu polimeryzacyjnego kompozytu, co doprowadzi do nieszczelności brzeżnej i przebarwienia wymuszającego konieczność ponownego leczenia.

Przed wytrawieniem szkliwa i zębiny przeprowadzono piaskowanie zęba 41. W tym celu zastosowano piaskarkę Dento-Prep (Ronvig) i proszek tlenku glinu o rozmiarze cząsteczki 50 mikronów (fot. 3). Dokładnie opłukano pole zabiegu i po jego osuszeniu zastosowano technikę wytrawiania szkliwa i zębiny zęba 41. Użyto 37-proc. kwas ortofosforowy (ENA Etch, Micerium), odpowiednio przez 35 sekund dla szkliwa i przez 1 minutę dla zębiny sklerotycznej, zgodnie z zaleceniami producenta. Po dokładnym wypłukaniu wytrawiacza i delikatnym osuszeniu przystąpiono do aplikacji systemu łączącego. Zastosowano EnaBond (Micerium), który nałożono dwukrotnie cienką warstwą na przygotowane powierzchnie zębiny i szkliwa, delikatnie wcierając go i pokrywając krawędzie preparacji (fot. 4). Obie warstwy utwardzono przez 40 sekund z zastosowaniem diodowej lampy polimeryzacyjnej (Mini LED Advantage Satelec). Następnie techniką warstwową odbudowano koronę zęba 41 (fot. 5, 6, 7): nanoszono, a następnie utwardzano przez 40 sekund warstwy o grubości do 1,5 mm, trzymając końcówkę lampy bardzo blisko odbudowy. Materiałami użytymi do odbudowy koron były nakładane techniką warstwową kompozyty: zębina uniwersalna Enamel plus HRi UD3,5 oraz materiał szkliwny Enamel plus HRi w kolorze UE2 (Micerium) (fot. 8).

W trakcie wykonywania odbudowy zwracano uwagę na to, iż za barwę zęba odpowiada warstwa zębinowa, a szkliwo w zależności od swej grubości modyfikuje tę barwę [3]. Stosowano więc jeden kolor zębinowy i różną grubość warstwy szkliwnej w celu modyfikacji koloru podstawowego [4]. W trakcie modelowania oceniano uzyskiwany kolor korony względem tkanek zęba i koloru zębów sąsiednich, mając na uwadze fakt, iż o ostatecznym sukcesie leczenia estetycznego decydują wzajemne proporcje poszczególnych warstw, których grubość jest różna w zależności od obszaru odbudowywanej korony zęba [5, 6, 7].

Ostatnią warstwę wstępnie utwardzono, a następnie dokończono polimeryzację pod płaszczem glicerynowym w celu zablokowania dostępu powietrza, co gwarantowało pełne utwardzenie kompozytu. Ostateczne polerowanie odbudowy przeprowadzono z użyciem zestawu Enamel Shiny (Micerium) (fot. 9, 10). W skład tego zestawu wchodzą pasty diamentowe A i B, nakładane szczoteczkami z włosia koziego, oraz pasta C na bazie tlenku glinu, nanoszona na odbudowę z użyciem koła filcowego. Efekt ostateczny przedstawiają fot. 11 i 12.

Po kilku tygodniach pacjent zgłosił się w celu kontynuacji leczenia (niestety nadal pali).

Fot. 13 i 14 podkreślają uzyskany wspaniały efekt estetyczny. Podsumowanie uzyskanych wyników leczenia prezentują zdjęcia wykonane przed i po zakończonym leczeniu. Fot. 15 – stan wyjściowy, fot. 16 – efekt ostateczny.

Autor:
lek. dent. Adam Romaniuk-Demonchaux
Indywidualna Prywatna Praktyka Lekarska „Stomatologia Zdrowego Uśmiechu” w Rybniku

Zdjęcia:

Z archiwum autora

Słowa kluczowe:
bezpośrednia odbudowa korony zęba, materiał kompozytowy.

Streszczenie:
Artykuł opisuje bezpośrednią odbudowę materiałem kompozytowym Enamel Plus HRi (Micerium) zniszczonej korony zęba.

Piśmiennictwo:

1. Magne P.:  Composite resins and bonded porcelain: the post-amalgam era? “J Calif Dent Asoc”, 2006; 34:135-147.

2. Simonsen R.J.:  New materials on the horizon.  “J Am Dent Asocc.”, 1991 Jul; 122(7):24-31. Review.

3. Vanini L.: Light and colour in anterior composite restorations. “Pract Periodontics Aesthet Dent”, 1996; 8:673-682.

4. Duarte Jr S., Perdigao J., Lopes M.:  Composite resin restorations; natural aesthetis and dynamics of light. „Pract Periodontics Aesthet Dent”, 2003; 15: 657-664.

5. Fahl N. Jr.:  A polychromatic composite layering approach for solving a complex Class IV/lass IV/lass IV/direct veneer/ diastema combination: Part II. “Pract Proced Aesthet Dent”, 2007; 19:17-22.

6. Dietschi D.: Layering concepts in anterior composite restorations. “Adhes Dent”, 2001; 3:71-80.

7. Mange P., Douglas W.H.:  Rationalization of esthetic restorative dentistry basted on biomimetics.  “J Esthet Dent”, 1999; 9:5-15.