Zapalenie miazgi zęba – objawy, przyczyny, leczenie

Zapalenie miazgi zęba to choroba zębów spowodowana najczęściej przez nieleczoną próchnicę, a objawiająca się początkowo niewielkim bólem zęba, przechodzącym w ciągły i uporczywy. Ignorowanie pierwszych oznak zapalenia miazgi jest bardzo nierozsądne, gdyż może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jak powstaje zapalenie miazgi zęba? Jak przebiega leczenie? Zapraszamy do lektury.

Zdjęcie ilustracyjne / Adobe Stock

Co to jest zapalenie miazgi zęba?

Zapalenie miazgi zęba, czyli unerwionej tkanki wypełniającej komorę zęba to poważne schorzenie stomatologiczne objawiające się dokuczliwym, przewlekłym i niemożliwym do zignorowania bólem zęba. W początkowej fazie zapalenia miazgi ból odczuwalny jest wyłącznie podczas spożywania gorących czy słodkich posiłków. Pacjenci często ignorują pierwsze objawy zapalenia, gdyż ból przemija i nie dokucza za bardzo, lecz jest to poważny błąd. W tej fazie bowiem wcześnie podjęte leczenie dentystyczne jest stosunkowo proste i przebiega bez powikłań. Przeważnie udaje się lekarzowi usunąć przyczynę zapalenia szybko i bez poważnych ingerencji stomatologicznych.

Niestety, pacjenci mają skłonności do bagatelizowania problemu. Na późniejszym etapie dolegliwość pojawia się również w nocy, staje się niemożliwa do zaakceptowania i nie poddaje się leczeniu ogólnie dostępnymi środkami przeciwbólowymi. Ból wywołany zaawansowanym zapaleniem miazgi jest uporczywy, rwący i często towarzyszy mu gorączka, migrena i dolegliwości w okolicy gardła.

Przyczyny powstawania zapalenia miazgi

Jedną z najczęstszych przyczyn zapalenia miazgi zęba jest zaawansowana próchnica. Innym powodem powodującym problemy z miazgą jest uszkodzenie mechaniczne zęba, skruszenie oraz zbyt częsta ingerencja stomatologiczna przy konkretnym zębie.

Najczęstsze objawy zapalenia miazgi

Pierwsza faza zapalenia miazgi przebiega w łagodny sposób. Ból zęba pojawia się na krótko i łatwo przemija. Pacjenci obserwują niewielkie dolegliwości podczas picia zimnych czy gorących napojów i potraw oraz gdy zjedzą coś słodkiego. Na tym etapie podjęte leczenie stomatologiczne rokuje bardzo dobrze i przynosi znakomite efekty. Wcześnie opanowane zapalenie miazgi jest przeważnie całkowicie odwracalne i nie pozostawia poważnych konsekwencji dla zdrowia pacjenta.

Jeśli jednak pacjent zignoruje pierwsze objawy i dopuści do rozwinięcia choroby, rokowanie jest dużo gorsze.

W zaawansowanym zapaleniu miazgi, ból zęba jest stały, uporczywy i nieprzemijający. Pojawia się nie tylko podczas jedzenia, ale też w nocy. Bolesne jest spożywanie posiłków, nagryzanie chorym zębem i każdy przypadkowy dotyk. Pozycja leżąca pogarsza stan pacjenta i zmusza do zażywania środków przeciwbólowych, których działanie jednak nie przynosi ulgi.

W obecnej fazie degeneracja miazgi jest już nieodwracalna i konieczna jest poważna interwencja stomatologiczna polegająca przeważnie na leczeniu endodontycznym.

Nieleczone zapalenie miazgi zęba może spowodować powstanie ropnia i zgorzeli.

Etapy powstawania zapalenia miazgi i zalecane leczenie

W początkowym etapie zapalenia miazgi pacjent odczuwa niewielki i przemijający ból. Pojawia się on podczas jedzenia słodkich potraw i piciu zimnych czy ciepłych napojów. Pacjent ma kilka dni na reakcję i stawienie się u stomatologa. Pierwsza faza zapalenia miazgi jest całkowicie uleczalna i odwracalna. Wcześnie podjęte leczenie stomatologiczne zatrzyma zakażenie i nie dopuści do rozwoju choroby.

Podczas wizyty u stomatologa ząb zostaje oczyszczony z próchnicy, następnie zostaje podany preparat leczniczy i zakładane jest stałe wypełnienie ubytku.

Brak reakcji na pierwsze objawy zakażenia prowadzi do nieodwracalnego zapalenia miazgi. Podstawowe funkcje żywej tkanki wypełniającej komorę zęba są bezpowrotnie utracone.

Drugi etap zapalenia miazgi charakteryzuje się silnym i nie dającym się zignorować, rwącym bólem. Dolegliwość przeszkadza poważnie w codziennych czynnościach i nie pozwala spać w nocy. Najczęściej pacjent szuka wtedy pomocy w stomatologicznych ośrodkach medycznych oferujących nocną pomoc doraźną.

Podczas wizyty, lekarz stomatolog musi usunąć próchnicę z zęba, lecz nie wystarczy to do wyleczenia zapalenia miazgi na obecnym etapie. Najczęściej konieczne jest podjęcie leczenia endodontycznego (kanałowego) i całkowite usunięcie zainfekowanej tkanki miazgi z zęba i jego kanałów.

Kolejnym etapem postępującego zapalenia miazgi zęba jest martwica.

Bakterie powodujące początkowo próchnicę w zębie prowadzą następnie do stanu zapalnego drażniącego żywą tkankę miazgi, a w konsekwencji do jej obumarcia. Martwa miazga zęba jest świetną pożywką dla beztlenowych bakterii gnilnych.

Bakterie gnilne mają w środowisku jamy ustnej idealną wilgotność i ciepło do rozwoju. Zainfekowany bakteriami ząb szybko traci swój kształt i kolor, staje się bezkształtny i sino-niebieski, zaczyna wydzielać nieprzyjemny zapach zgnilizny. Jest to znak, że prawdopodobnie rozwija się zgorzel zęba. Stan zgorzelinowy występuje na skutek rozpadu gnilnego żywych tkanek w ciele człowieka. Niezbędna jest szybka interwencja stomatologiczna.

Początkowo zgorzel może przebiegać stosunkowo bezobjawowo, zwłaszcza, jeśli komora zęba jest otwarta, lecz w przypadku, gdy proces gnilny odbywa się w zamkniętym obszarze, pacjenci skarżą się na ból nie do zniesienia, uczucie za wysokiego zęba i wypierania go od dołu. Często dolegliwości rozlewają się na dużym obszarze szczęki i pacjent nie jest w stanie pokazać dokładnie który ząb powoduje ból. Oprócz zmian w kolorze i strukturze zęba widocznych gołym okiem, konieczne jest wykonanie zdjęcia aparatem RTG.

Leczenie endodontyczne (kanałowe)

Leczenie kanałowe zęba niezbędne jest przy zakażeniu lub zapaleniu miazgi zęba. Innymi wskazaniami do wykonania leczenia endodontycznego jest martwica miazgi, niedokładnie wypełnione kanały zębowe lub zmiany okołowierzchołkowe.

Leczenie kanałowe polega na otwarciu zęba, wyczyszczeniu go wraz z kanałami, zdezynfekowaniu, a następnie na wypełnieniu go i utwardzeniu. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, jeśli tylko pacjent nie jest na nie uczulony. Przed leczeniem kanałowym wykonywane jest prześwietlenie, by dokładnie określić obszar infekcji.

Powikłania zapalenia miazgi

Możliwe powikłania wynikają najczęściej ze zwłoki w podjęciu leczenia zapalenia miazgi.

Powszechna opinia o bólu towarzyszącym leczeniu kanałowemu skłania wielu pacjentów do zwłoki w podjęciu leczenia stomatologicznego. To błędne rozumowanie może doprowadzić do utraty szansy na całkowite i bezbolesne wyleczenie. Szybko podjęte działanie dentystyczne jest bezbolesne, a zmiany w zębie całkowicie odwracalne. Jeśli jednak pacjent doprowadzi swój stan do silnego zakażenia, może to skutkować poważnymi powikłaniami, takimi jak:

• Zapalenie okostnej zęba
• Ropnie
• Zgorzel gazowa
• Degradacja kości przyzębia
• Zakażenie tkanek przyzębowych
• Zapalenie nerwu
• Sepsa
• Ropień mózgu
• Zapalenie mięśnia sercowego