Zmiany postrzegania cyfrowych skanerów wewnątrzustnych…

…przez asystentów stomatologa po przeszkoleniu w wykonywaniu wycisków metodą cyfrową

Komputerowo wspomagane projektowanie/komputerowo wspomagany wyrób (CAD/CAM) po raz pierwszy wykorzystano w stomatologii w latach osiemdziesiątych XX w.; od tego czasu szybko wzrastało zastosowanie technik cyfrowych w tej dziedzinie, choć nieraz wysuwano argumenty co do ich dokładności [1-4]. Konwencjonalna metoda pobierania wycisków może stwarzać dyskomfort dla pacjenta i możliwość deformacji, na co mogą wpływać rodzaj materiału wyciskowego [5-9], typ łyżki wyciskowej [10-12] i technika wykonywania wycisku [13]. Komputerowo wspomagane sporządzanie wycisków mogło pokonać te ograniczenia poprzez zapewnienie prostego systemu operacyjnego [2, 14], dokładność i większą satysfakcję pacjenta [15, 16]. Dodatkowe korzyści obejmują podgląd trójwymiarowych obrazów podczas pobierania wycisku.

W kilku badaniach oceniano dokładność cyfrowych wycisków z wykorzystaniem skanerów wewnątrzustnych, donosząc, że mogą na nią wpływać używane materiały lub technika skanowania [2, 4]. Wcześniejsze badania nad zastosowaniem skanerów wewnątrzustnych do komputerowo wspomaganego sporządzania wycisków były ograniczone do ich dokładności i efektywności [17-19]. Kilka badań porównywało niedogodności i stopień trudności cyfrowego i konwencjonalnego pobierania wycisków w ocenie studentów stomatologii [15, 20, 21]. Celem publikowanego badania była ocena zmian postrzegania skanerów wewnątrzustnych przez asystentów stomatologa po przeszkoleniu w zakresie sporządzania wycisków cyfrowych.

Metody

Uczestnicy

W badaniu wzięło udział 34 asystentów stomatologa z przynajmniej 3-letnim stażem pracy, niemających doświadczenia w używaniu skanerów wewnątrzustnych, których podzielono losowo na 2 grupy: iTero (n = 17) i Trios (n = 17). Wszyscy zostali zrekrutowani dobrowolnie po udzieleniu informacji o badaniu i wyrazili zgodę pisemną. Badanie zatwierdziła Komisja Badań Naukowych Wydziału Medycznego Uniwersytetu Żeńskiego Ewha w Seulu (nr: ECT14 02A 27).

Skanery wewnątrzustne

W badaniu wykorzystano 2 różne modele trójwymiarowych skanerów wewnątrzustnych: iTero® (Align Technology Inc., USA) i Trios® (3Shape dental systems, Dania). ITero działa na zasadzie projekcji ponad 100,000 równoległych, konfokalnych wiązek czerwonego światła, wskutek czego poprzez stapianie się ze sobą nabytych obrazów powstaje trójwymiarowe odwzorowanie obiektu. Jego waga to 1100 g.
Trios również działa w oparciu o technikę konfokalną, z rejestracją wideo w czasie rzeczywistym. Głowica skanera Trios waży 760 g. Oba urządzenia były obsługiwane według instrukcji producenta.

Wszyscy uczestnicy nie tylko pełnili rolę operatorów skanera, ale też zostali poddani skanowaniu jako pacjenci. Uczestnicy przeszli pełne przeszkolenie w posługiwaniu się jednym skanerem według wyznaczonej grupy, a drugiego skanera używali dla celów porównawczych. Pierwszego dnia, przed rozpoczęciem szkolenia każda grupa wypełniła pierwszy kwestionariusz. Następnie przedstawiono im zasady działania i obsługi urządzeń iTero i Trios. Po zajęciach praktycznych na modelach nastąpiła nauka użytkowania skanera w praktyce klinicznej; wycisk cyfrowy na podstawie aktualnego skanu był pobierany dwa razy. Drugiego dnia każdy uczestnik pobierał wycisk cyfrowy trzy razy, a także był poddany jako pacjent skanowaniu aparatem iTero przez wykwalifikowanego profesjonalistę. Trzeciego dnia uczestnicy ćwiczyli analogicznie jak dzień wcześniej, a ponadto przeszli skanowanie aparatem Trios. Czwartego dnia pobierali wyciski cyfrowe po dwa razy i odbywali zajęcia praktyczne na modelach. Następnie każda grupa uczestników przechodziła do drugiego skanera i z jego pomocą pobierała jeden wycisk cyfrowy. Na zakończenie sesji szkoleniowej wszyscy uczestnicy wypełnili drugi kwestionariusz.

Konfiguracja kwestionariusza

Uczestnikom dano do wypełnienia dwa kwestionariusze. Pierwszy poprzedzał rozpoczęcie szkolenia, zaś drugi był rozdawany po zakończeniu wszystkich sesji szkoleniowych. Pierwszy kwestionariusz oceniał trzy podstawowe parametry: trudności w używaniu skanerów wewnątrzustnych przy sporządzaniu wycisków cyfrowych w porównaniu z konwencjonalną metodą pobierania wycisków, satysfakcję pacjenta i przekonania badanych co do skanerów wewnątrzustnych. Parametr ten obejmował dokładność, wygodę dla pacjenta, efektywność, zastosowanie kliniczne i zainteresowanie dalszym użyciem. Drugi kwestionariusz, wypełniany po zakończeniu wszystkich sesji szkoleniowych, oceniał to, co powyżej oraz preferencje uczestników, użyteczność kliniczną i porównanie dwóch różnych typów skanerów.

Analiza statystyczna

Wszystkie analizy statystyczne zostały wykonane za pomocą oprogramowania IBM Statics 19.0 (SPSS Inc., Chicago, USA). Dla zbadania różnic posłużono się testem t dla par. Jako poziom znamienności przyjęto 0,05.

Wyniki

Postrzeganie stopnia trudności użytkowania skanera i satysfakcji pacjenta przed i po szkoleniu

Zarówno w grupie iTero, jak i Trios nie było znamiennej różnicy przed i po szkoleniu w postrzeganiu stopnia trudności użytkowania skanera do pobierania wycisków cyfrowych w porównaniu z konwencjonalną metodą pobierania wycisków (tab. 1). Podobny wynik stwierdzono dla parametru satysfakcji pacjenta.

W grupie iTero przed rozpoczęciem szkolenia 53% uczestników odpowiedziało, że cyfrowe pobieranie wycisków może być łatwiejsze niż konwencjonalne z użyciem mas kauczukowych. Jednak po szkoleniu tylko 24% uczestników w grupie iTero odpowiedziało, że cyfrowe pobieranie wycisków może być łatwiejsze w porównaniu z konwencjonalnym z użyciem mas kauczukowych (rys. 1). W grupie Trios odsetek odpowiedzi na to pytanie był taki sam przed i po szkoleniu (47%). Natomiast gdy badanych poproszono o porównanie cyfrowego pobierania wycisków z konwencjonalnym z użyciem alginatu, w grupie iTero przed szkoleniem metodę cyfrową uznało za trudniejszą 71%, a po szkoleniu 82%, natomiast w grupie Trios odpowiednio 65% i 53%.

By ocenić parametr satysfakcji pacjenta, wszyscy badani byli poddani skanowaniu za pomocą iTero i Trios. Przed szkoleniem 65% uczestników w grupie iTero i 41% uczestników w grupie Trios odpowiedziało, że cyfrowe pobieranie wycisku może być wygodniejsze dla pacjenta niż pobieranie wycisku z masy kauczukowej; po szkoleniu odsetek ten zmniejszył się do 53% w grupie iTero, a wzrósł do 47% w grupie Trios. W analogicznym porównaniu metody cyfrowej i z użyciem alginatu odsetek odpowiedzi, że cyfrowe pobieranie wycisku jest wygodniejsze, zmniejszył się po szkoleniu z 53% do 41% w grupie iTero, a pozostał niezmieniony w grupie Trios (53%).

Liczba osób, które odpowiedziały, że cyfrowe pobieranie wycisku jest łatwiejsze niż konwencjonalne, była większa przy porównaniu z masą kauczukową niż z alginatem. Wynikało to z większego stopnia trudności i wyższego poziomu oczekiwanej precyzji przy użyciu masy kauczukowej. Liczba twierdzących, że cyfrowe pobieranie wycisku jest trudniejsze, wzrosła po szkoleniu w grupie iTero, a zmalała w grupie Trios. Co do satysfakcji pacjenta, przed i po szkoleniu praktycznie taka sama liczba uczestników w obu grupach uznawała, że cyfrowe pobieranie wycisku jest wygodniejsze.

Przekonania na temat cyfrowego pobierania wycisku przed i po szkoleniu

Jak pokazano w tab. 2, tylko w grupie iTero po przeszkoleniu uczestnicy wyżej ocenili dokładność cyfrowej metody pobierania wycisku. W tej samej grupie więcej uczestników po przeszkoleniu uznało, że skanery mogą być pożyteczne w praktykach stomatologicznych. W zakresie pozostałych parametrów w grupie iTero oraz wszystkich parametrów w grupie Trios nie było znamiennych różnic przed i po szkoleniu.

Uczestnicy z obu grup generalnie dawali odpowiedzi pozytywne dla wszystkich parametrów pobierania wycisków cyfrowych (rys. 2).

Preferencja cyfrowego pobierania wycisków

Jak pokazano na rys. 3, wszyscy uczestnicy w obu grupach generalnie udzielili pozytywnych odpowiedzi co do cyfrowej metody pobierania wycisków. Zarówno w grupie iTero, jak i Trios 82,4% uczestników wykazywało chęć posługiwania się w przyszłości skanerem wewnątrzustnym. 94,1% uczestników z grupy iTero i 88,2% uczestników z grupy Trios zgadzało się co do użyteczności szkolenia w zakresie używania skanera wewnątrzustnego. Wszyscy badani byli zainteresowani otrzymywaniem informacji o skanerach wewnątrzustnych.

Poglądy na użyteczność kliniczną w grupach iTero i Trios

Biorąc pod uwagę różnicę wagi głowic obu skanerów, w grupie iTero wskaźnik zgody ze stwierdzeniem, że głowica skanera jest lekka, był znamiennie wyższy dla Trios (2,65 ± 0,86) niż dla iTero (1,65 ± 0,78) (tab. 3). Podobnie odpowiadali badani z grupy Trios. W grupie iTero również w przypadku stwierdzenia, że posługiwanie się skanerem jest wygodne, uzyskano znamiennie wyższy wskaźnik zgody dla Trios (3,17 ± 0,52) niż dla iTero (2,52 ± 0,87). W grupie Trios więcej było odpowiedzi pozytywnych co do łatwości obsługi oprogramowania i sprzętu komputerowego skanera Trios.

Te wyniki wskazywały, że użytkownicy pozytywniej oceniali kliniczną użyteczność skanera wewnątrzustnego Trios niż iTero.

Ocena trudności używania i wygody dla pacjenta w grupach iTero i Trios

Jak widać w tab. 4, badani z grupy iTero oceniali skaner iTero jako trudniejszy w użyciu (5,47 ± 2,37) niż Trios (4,23 ± 1,92), co też wiązało się z nieco mniejszym stopniem wygody dla pacjenta (odpowiednio 4,11 ± 2,08 i 3,11 ± 1,56). Natomiast wśród badanych z grupy Trios oceny poziomu trudności użytkowania skanerów Trios i iTero oraz wygody dla pacjenta nie wykazały znamiennej różnicy.

Dyskusja

Kliniczne zastosowanie cyfrowej metody pobierania wycisków stale wzrasta z powodu kilku istotnych korzyści, jak możliwość natychmiastowego wykonania modeli wewnątrzustnych [22] i brak konieczności stosowania łyżek czy mas wyciskowych [14, 16]. Wcześniejsze badanie Lee i wsp. [21] porównywało wydajność, trudność i preferencje użytkowników cyfrowej metody pobierania wycisków z metodami konwencjonalnymi. 40% klinicystów biorących udział w badaniu twierdziło, że metoda cyfrowa jest wydajniejsza, podczas gdy 53% nie zgodziło się z tym. 33% klinicystów preferowało pobieranie wycisków cyfrowych, 37% konwencjonalne, a 30% nie miało zdania. W grupie studentów stomatologii przeważało twierdzenie, że metoda cyfrowa jest łatwiejsza od konwencjonalnej, podczas gdy klinicyści nie widzieli w tym względzie różnicy. Yuzbasioglu i in. [15] donieśli, że 100% badanych widziało przewagę metody cyfrowej z użyciem systemu CEREC nad konwencjonalnymi pod względem następujących parametrów: wygoda dla pacjenta, wzbudzanie odruchu wymiotnego, czułość i przyjazność dla użytkownika.

W opisywanym badaniu, choć uczestnicy ćwiczyli w praktyce posługiwanie się skanerami wewnątrzustnymi tylko 12 razy, trudność ich użycia generalnie oceniali podobnie jak pobierania wycisków z użyciem mas kauczukowych lub alginatowych. Jednak większa liczba badanych i przed szkoleniem, i po nim odpowiedziała, że konwencjonalne pobieranie wycisków z użyciem alginatu jest łatwiejsze niż pobieranie wycisków cyfrowych za pomocą tak iTero, jak i Trios. Mogło to wynikać z małej ilości czasu poświęconego na szkolenie oraz z wcześniejszego zaznajomienia badanych z powszechnie używaną metodą pobierania wycisków alginatowych.

Kiedy porównano pobieranie wycisków metodą cyfrową i konwencjonalną z użyciem mas kauczukowych, zarówno badani z grupy iTero, jak i Trios odpowiadali, że skanery są wygodniejsze. Natomiast przy porównaniu z metodą konwencjonalną z użyciem mas alginatowych uczestnicy z grupy Trios i przed szkoleniem, i po nim generalnie odpowiadali, że skanery wewnątrzustne są wygodniejsze. Pozostawało to w zgodzie z wynikami wcześniejszego badania [15]. Co ciekawe, w grupie iTero odsetek odpowiadających, że pobieranie wycisku alginatowego jest dla pacjenta wygodniejsze niż cyfrowego, zmniejszył się z 64,8% do 53%.

W badaniu stwierdzono, że 58,9% uczestników przed szkoleniem zgadzało się ze stwierdzeniem, iż cyfrowe pobieranie wycisków jest wydajne, odsetek ten po szkoleniu wzrósł do 63,4%. Ponadto uczestnicy dawali pozytywne odpowiedzi co do przewidywanej dokładności, wygody dla pacjenta, użyteczności klinicznej, łatwości nabywania umiejętności i zainteresowania dalszym użyciem skanerów wewnątrzustnych. Stopień trudności użycia i dyskomfortu dla pacjenta był mniejszy przy posługiwaniu się skanerem Trios niż iTero. Ponadto, jak widać w tab. 3, wielu uczestników odpowiadało, że głowica skanera iTero jest cięższa niż Trios. Istotnie różnica wagi wynosiła 340 g (iTero 1100 g; Trios 760 g). Ponadto oprogramowanie skanera Trios było łatwiejsze w obsłudze niż iTero.

Odsetek odpowiedzi pozytywnych na pytania badające preferencję cyfrowego pobierania wycisków był znaczący zarówno w grupie iTero, jak i Trios, sugerując możliwość szybkiej cyfryzacji niektórych obszarów stomatologii. Badanie miało małą liczebność próby i krótki czas szkolenia, dlatego też należałoby przeprowadzić dalsze badania na większych grupach i z wydłużonym okresem szkolenia.

Wnioski

W opisywanym badaniu oceniano zmianę postrzegania cyfrowych skanerów wewnątrzustnych przez asystentów stomatologa po krótkim przeszkoleniu w zakresie cyfrowej metody pobierania wycisków. Parametry oceny obejmowały: trudność użycia, wygodę dla pacjenta, użyteczność kliniczną i preferencje użytkownika.

Uwzględniając ograniczenia badania, można uznać, że przeszkolenie asystentów stomatologa w używaniu skanerów wewnątrzustnych wpłynęło pozytywnie na ich poglądy co do tych urządzeń. Ponadto wynik badania wskazuje, że generalnie uczestnicy woleli posługiwać się skanerem Trios niż iTero.

Użyteczność skanera wewnątrzustnego może być korzystną alternatywą dla konwencjonalnej metody pobierania wycisków pod warunkiem właściwego przeszkolenia i zdobycia odpowiedniego doświadczenia klinicznego w cyfrowej metodzie pobierania wycisków.

Konflikt interesów

Wszyscy autorzy oświadczają, że nie zachodzi żaden konflikt interesów

Udział autorów

H.R.P. – przeprowadzenie badania i udział w szkoleniu badanych. Y.S.C. – koordynacja badania i pisanie wstępnej wersji pracy. K.N.L. – pisanie i krytyczny przegląd pracy. J.M.P. i M.K. – stworzenie koncepcji i projektu badania; M.K. – pisanie i krytyczny przegląd pracy. Wszyscy autorzy przeczytali i zatwierdzili wersję ostateczną.

Tłumaczenie

lek. med. Dorota Tukaj
„BMC Oral Health” 201515:151.

Piśmiennictwo:

1. Nedelcu R.G., Persson A.S.: Scanning accuracy and precision in 4 intraoral scanners: an in vitro comparison based on 3-dimensional analysis. „J Prosthet Dent.” 2014; 112 (6): 1461-71.

2. Ender A., Mehl A.: Influence of scanning strategies on the accuracy of digital intraoral scanning systems. „Int J Comput Dent.” 2013; 16 (1): 11-21.

3. Anh J.W., Park J.M., Chun Y.S. et al.: A comparison on the precision of three-dimensional images acquired by two different digital intraoral scanners: Effects of tooth irregularity and scanning direction. „Korean J Orthod” 2015, In press.

4. Patzelt S.B., Emmanouilidi A., Stampf S. et al.: Accuracy of full-arch scans using intraoral scanners. „Clin Oral Investig.” 2014; 18 (6): 1687-94.

5. Keating A.P., Knox J., Bibb R., Zhurov A.I.: A comparison of plaster, digital and reconstructed study model accuracy. „J Orthod.” 2008; 35 (3): 191-201.

6. Lee H., Ercoli C., Funkenbusch P.D., Feng C.: Effect of subgingival depth of implant placement on the dimensional accuracy of the implant impression: an in vitro study. „J Prosthet Dent.” 2008; 99 (2): 107-13.

7. Walker M.P., Ries D., Borello B.: Implant cast accuracy as a function of impression techniques and impression material viscosity. „Int J Oral Maxillofac Implants” 2008; 23: 669-74.

8. Lee H., So J.S., Hochstedler J.L., Ercoli C.: The accuracy of implant impressions: a systematic review. „J Prosthet Dent.” 2008; 100 (4): 285-91.

9. Wee A.G.: Comparison of impression materials for direct multi-implant impressions. „J Prosthet Dent.” 2000; 83 (3): 323-31.

10. Brosky M.E., Pesun I.J., Lowder P.D. et al.: Laser digitization of casts to determine the effect of tray selection and cast formation technique on accuracy. „J Prosthet Dent.” 2002; 87 (2): 204-9.

11. Burns J., Palmer R., Howe L., Wilson R.: Accuracy of open tray implant impressions: an in vitro comparison of stock versus custom trays. „J Prosthet Dent.” 2003; 89 (3): 250-5.

12. Ceyhan J.A., Johnson G.H., Lepe X.: The effect of tray selection, viscosity of impression material, and sequence of pour on the accuracy of dies made from dual-arch impressions. „J Prosthet Dent.” 2003; 90 (2): 143-9.

13. Vigolo P., Fonzi F., Majzoub Z., Cordioli G.: An evaluation of impression techniques for multiple internal connection implant prostheses. „J Prosthet Dent.” 2004; 92 (5): 470-6.

14. Christensen G.J.: Impressions are changing: deciding on conventional, digital or digital plus in-office milling. „J Am Dent Assoc.” 2009; 140 (10): 1301-4.

15. Yuzbasioglu E., Kurt H., Turunc R., Bilir H.: Comparison of digital and conventional impression techniques: evaluation of patients’ perception, treatment comfort, effectiveness and clinical outcomes. „BMC Oral Health.” 2014; 14: 10-6.

16. Wismeijer D., Mans R., van Genuchten M., Reijers H.A.: Patients’ preferences when comparing analogue implant impressions using a polyether impression material versus digital impressions (Intraoral Scan) of dental implants. „Clin Oral Implants Res.” 2013; 25 (7): 1-6.

17. Herbst D., Nel J.C., Driessen C.H., Becker P.J.: Evaluation of impression accuracy for osseointegrated implant supported superstructures. „J Prosthet Dent.” 2000; 83 (5): 555-61.

18. Choi H.S., Kim S.H.: The Application of CAD/CAM in Dentistry. „J Kor Dent Assoc.” 2012; 50: 110-7.

19. Miyazaki T., Hotta Y., Kunii J. et al.: A review of dental CAD/CAM: current status and future perspectives from 20 years of experience. „Dent Mater J.” 2009; 28 (1): 44-56.

20. Lee S.J., Gallucci G.O.: Digital vs. conventional implant impressions: efficiency outcomes. „Clin Oral Implants Res.” 2013; 24(1): 111-5.

21. Lee S.J., Macarthur R.X., Gallucci G.O.: An evaluation of student and clinician perception of digital and conventional implant impressions. „J Prosthet Dent.” 2013; 110 (5): 420-3.

22. Kugel G.: Impression-taking: conventional methods remain steadfast as digital technology progresses. „Compend Contin Educ Dent.” 2014; 35 (3): 202-3.

Changes in views on digital intraoral scanners among dental hygienists after training in digital impression taking

Streszczenie:
Pomimo szybkiego rozwoju technik komputerowych wykorzystywanych w stomatologii cyfrowe skanery wewnątrzustne nie są powszechnie stosowane. Celem badania była ocena zmian postrzegania tych urządzeń przez asystentów stomatologa po odpowiednim treningu (…). Jeśli chodzi o stopień trudności obsługi, zadowolenie pacjenta i użyteczność kliniczną, uczestnicy przedkładali Trios nad iTero. Badanie wykazało, że odpowiednie przeszkolenie może pozytywnie zmienić poglądy asystentów stomatologa na efektywność skanerów wewnątrzustnych.

Summary:

Despite the rapid development of digital dentistry, the use of digital intraoral scanners remains limited. The aim of this study was to evaluate the changes in views on intraoral scanners among dental hygienists after training. (…) The perceptions of dental hygienists on usage of intraoral scanner and digital impression improved positively with the training. This study showed that appropriate training could change the views on the efficiency of intraoral scanners positively among dental hygienists.